De kracht

Sommige mensen worden angstig geboren. Daarbij lijkt de plek waar ze geboren worden hun angsten te versterken. Mijn moeder had alle reden om bang te zijn in Indië. Zo was daar de Stille Kracht, een duistere toverkunst die volgens de baboe in de tuin heerste. ’s Nachts weerklonk in het aangrenzende oerwoud gekrijs van apen die gegrepen werden door tijgers. Soms kwam de dreiging uit menselijke hoek, van koelies die hun haat jegens kolonisten niet onder stoelen of banken staken. Het engst vond ze de strenge blik van haar vader, als hij vond dat zij te veel met inlandse kinderen had gespeeld. Deze angsten kon ze niet op een gezonde manier uiten. Huilen leverde meer boze blikken op. Dus botvierde ze die op haar hondje, een wezen dat zich nog minder kon verweren.

Zoals gezegd, sommige mensen worden angstig geboren. Daarbij huisvestte het herenhuis, waarin ik het levenslicht zag, geesten die ’s nachts bij de kapstok doolden. In het kleedhok van mijn vaders spreekkamer wachtte het Monster van Frankenstein af tot ik het gordijn zou openschuiven. ’s Morgens weerklonken er unheimische geluiden van patiënten die op de gang zaten te grommen. Het engst vond ik de klappen van mijn moeder, die boos werd omdat ik bestond. Deze angsten kon ik niet op een gezonde manier uiten. Huilen leverde meer klappen op. Dus botvierde ik ze op mijn zusje, een wezen dat zich nog minder kon verweren.

Sommige mensen worden creatief om hun angsten hanteerbaar te maken. Als je een universum schept, speel je voor God, kun je je demonen bezweren. Mijn moeder maakte schilderijen en houtskoolschetsen, en bewerkte been en marmer als een bezetene. Haar kunst oogt even onbehaaglijk als indringend. Ze is ermee opgehouden toen ze werd opgenomen in het gekkenhuis. De angsten hadden haar ziel geannexeerd.  

Van jongs af aan heb ik gezocht naar middelen om minder bang te worden. Alcohol hielp, maar bij dronkenschap en katers escaleerde de angst in paniek. Plezier maken met vrienden of zoenen met vriendinnen hielp ook, maar maakte afhankelijk. Intuïtief besefte ik dat de kracht uit mijzelf moest voortkomen. Ik moest ‘maken’. Tekeningen, foto’s, songs. Zingen hielp het best want dat werkte bevrijdend, maar leidde keer op keer tot plankenkoorts. Wat restte was schrijven. Dat kan iedereen. Doet iedereen. Maar voor niemand is het zo urgent als voor mij. Ik schrijf om te voorkomen dat ik door mijn angsten word geannexeerd. Het is mijn afweer tegen erfelijke belasting. Mijn Stille Kracht.

De ironie wil dat ik met mijn bezwering een nieuwe angst creëer. Die voor een writer’s block. Zo heb ik mijzelf jaren geleden opdracht gegeven wekelijks een blog te schrijven om een lezerspubliek op te bouwen. Soms weet ik te raken, soms lukt dat minder. Iedere week geef ik alles. Steeds vaker ben ik bang dat de anekdotes opraken. Dat de biechten potsierlijk worden. Dat er te veel echo’s van vorige stukjes in doorklinken. Dus graaf ik koortsachtig in mijn geheugen, in de hoop goud te treffen. Een diamantje zelfs. Om te stuiten op een lijk in de kast.

Want hoe zit het met mijn nalatenschap? Als kinderloze man lijkt mijn leven tevergeefs. Ik heb nooit onvoorwaardelijk van iemand kunnen houden. Toch zegt iets in mij dat het beter is zo. Dat ik mijn angsten op mijn kinderen had botgevierd. Nu komen ze terecht bij mijn lezers. Via deze blog, die even onbehaaglijk als indringend leest. Ik vertrouw erop dat jullie, na het jarenlang incasseren van mijn sinistere schrijfsels, voldoende afweer hebben opgebouwd om de hand te bijten als die te vaak dezelfde demonen opdient. Dat is jullie Stille Kracht.