In Gelaetsboeck
Het was de zoon van de dominee die mij het compliment gaf. Op een feestje. Hij zei dat ik oreerde als een dominee. En gelijk had-ie. Zeker met een slok op kan ik lullen als Brugman, liefst over het menselijk tekort. Zielenherder Hannik! Sinds deze eye opener wens ik mij heimelijk een kansel. Liefst in een kleine gemeenschap, zodat ik iedere ziel persoonlijk kan bereiken.
Nog niet zo lang geleden werden mijn gebeden verhoord. De globalisering transformeerde de wereld in een dorp. Tenminste, zo ervoer ik Facebook toen ik me er vestigde. Wat een knus gehucht! Iedere dag deed ik er glimlachend mijn ronde, ditjes & datjes zegenend met likes. Al mopperde ik soms als ik over de Ophef des Dags struikelde, ik bevond mij onmiskenbaar in het dorp van mijn Vader.
Dus waarom post ik dan nooit eens een mooie preek over een actuele kwestie die in Gelaetsboeck opspeelt? Iets met mens & maatschappij, ter afwisseling van mijn microkosmische bespiegelingen? Zeker in deze tijden waarin rede wordt weggehoond en emotie dicteert – een welhaast epidemische aanval op het gezonde verstand. Ik zou er iedere dag een blog aan kunnen wijden.
Maar dat doe ik niet. Want er is iets aan de hand met de goegemeente. Er lijken hier al massa’s predikanten rond te struinen. Met lichtontvlambare fakkels. En een speciale versie van de Schrift. Eentje die gecorrigeerd is. En daardoor veel preciezer dan de conventionele. Er staat exact in vermeld wat ‘goed’ is. En vooral wat ‘fout’. Van hoofddoekjes bij de politie tot geslachtsloze toiletten. Van de Witte de Withstraat tot zwartgeschminkte kinderfeestjes. Van referenda over referenda tot olifantenbeschermende olifantenjachtpartijen. Van masturberende stand-up comedians tot smeltende ijsberen. Van pianoplankende politici tot Twitterverslaafde presidenten. Werkelijk alles en iedereen wordt erin geduid. Reuze handig, zo’n leidraad richting Het Licht. Hoef je nooit te twijfelen over je pad of na te denken over je gedachtegang. Wijzen volstaat. Naar de Anderen, die nog niet gecorrigeerd zijn.
Want in het dorp zijn ook dissidente geluiden te horen. Van dwarsliggers, benieuwd naar beide kanten van het verhaal. Van ongelovigen, die geloven in de chaos der dingen, doordrongen van de gebreken der mensheid. Zij zweren bij hartelijkheid en humor, maar houden ook van kritische vragen. En geven volmondig toe het vaak niet weten. Er stroomt zelfspot door hun aderen.
Naarmate de preken der nieuwe dominees luider en talrijker worden, verstommen deze stemmen der Anderen. Slechts een enkeling waagt het nog om met een tegenargument of relativerend grapje vraagtekens te zetten bij een gecorrigeerde preek. Want vroeg of laat word je dan ontvolgd. Ontvriend. Ontmenselijkt. Of erger: voor racist versleten. Seksist. Fascist. Foob. Om uiteindelijk door Heer Suyckerbergh het dorp uitgejaagd te worden. Tot Gelaetsboeck gezuiverd is van alle tegengeluiden. En het dorp weer wordt zoals het behoort te zijn. Correct.
Ik merk dat mijn rondjes door Gelaetsboeck steeds korter worden. Mijn zegeningen vlakker. Dat ik bepaalde bewoners mijd omdat zij, ondanks hun vermakelijke ditjes & datjes, bij de minste aanleiding hun fakkel ontsteken. Dat put mij uit. Maakt me moedeloos. Misantropisch zelfs. Nog even en ik begin zelf te wijzen. Da’s vloeken in de kerk natuurlijk, dan maak ik van de Correcten mijn eigen Anderen. Terwijl we toch allen even gemankeerd zijn, met ieder zijn eigen gebruiksaanwijzing. Misschien moet mijn preek daarover gaan. Over de onvermijdelijkheid van het menselijk tekort. En de charme ervan. Desnoods voor een lege parochie. En anders voor een lynch mob.
De foto stamt uit 2012 en is genomen in de Utrechtse Dom
