Blog
- Categorie: Blog
Als ik mijn dagelijkse wandeling door de wijk maak, mag ik mij graag voorstaan op mijn beschaafde verschijning. Verzorgd, hulpvaardig, vriendelijk. Zou me niet verbazen als ik tot Burger van de Maand word uitgeroepen. Toch denk ik dat de buren over mij roddelen. Niet vanwege mijn uitstraling, maar omdat mijn appartement niet oogt zoals het hoort. Niet gezellig genoeg. Zeg maar gerust grimmig. Het ontsiert de rest van de flat.
Zo ontbreken de begonia’s op het balkon. Er hangt evenmin een waslijn met olijk gekleurde onderbroeken. De gordijnen zijn afdankertjes die ik gesloten houd om me te concentreren op schrijfsels. Er brandt licht op onchristelijke uren omdat ik voor dag en dauw opsta. Om de haverklap smijt ik het keukenraam open om poepduiven met een supersoaker te verjagen. En kwade tongen beweren dat er naargeestig gekrijs door de muren klinkt. Zou me niet verbazen als mijn hok Alcatraz wordt genoemd.
Een kwestie van tijd voordat de buurtregisseur, ingeseind door ‘bezorgde’ bewoners, bij mij aanklopt om te polsen hoe verward mijn beschaafde verschijning eigenlijk is. Waarom ik geen vrolijke slips aan de waslijn heb hangen. Wanneer ik de gordijnen eens opentrek. Of ik wel voldoende verbinding zoek met de overige flatbewoners. Ik zal hem zeggen dat ik niet aan huis ontvang.
Mijn smoes is dat ik midden in een opknapbeurt zit. Wat waar is. Wat ik verzwijg is dat die beurt al járen duurt. Toen ik hier kwam wonen ben ik halverwege het schilderwerk opgehouden. Geen fut meer na elf verhuizingen. Terwijl die beurt toch echt nodig was, want de vorige bewoners waren ook te vaak verhuisd. En je weet hoe zoiets gaat: als je het niet gelijk afmaakt, komt het er niet van. Drukdruk. De verfblikken hunkeren nu dagelijks naar een kwast. Ik wil het niet weten. Doortypen! klinkt het in mijn achterhoofd. Ik ben gevangene van mijn creativiteit geworden.
Maar de ware reden waarom ik geen indringers over de vloer wil is meer sinister van aard. De flat is met nestkastjes en klautertakken ingericht als volière voor de Vijfde Colonne. Ik kweek er halsbandparkieten. Deze exoten, die menig fluisterstil wandelpark hebben omgekrijst tot kromsnavelhel, zijn helemaal niet exotisch. Ze komen uit mijn flatje. De terrorist is home-bred! Waarmee mijn verbindingsoffensief een feit is. Want er huist een Professor Lupardi in deze Burger van de Maand.
Aanvankelijk bedoeld als geheim wapen tegen de poepduiven, hebben de parkieten de binnenplaats van mijn flat geannexeerd. Ik trommel ze op met een hondenfluitje en laat ze als een squadron Green Barons duikvluchten maken naar glurende buren, waarop de roddels verstommen. Rest de vraag of ik na deze verbinding die Manschaft ook kan africhten om de kwast ter klauw te nemen en mijn appartement met junglekeuren op te luisteren. Zodat Alcatraz eindelijk het warme nest kan worden dat ik er ooit van heb willen maken.
Op de foto enkele van mijn dapperste piloten die zojuist een wolkbreuk getrotseerd hebben om de buurtregisseur te belagen.
- Categorie: Blog
Het kwam allemaal door Charles Bukowski. Die kon aanvankelijk ook niet van zijn schrijfsels leven. Daarom nam hij ’s avonds een baantje als postsorteerder. Ongeschoold werk dat hem behalve aambeien inspiratie zou opleveren voor zijn doorbraak, de roman Post Office.
Werd Bukowski roemrucht vanwege zijn liederlijke drankgebruik, ik bewonderde hem vanwege zijn sobere taalgebruik. Zelf was ik in de jaren ’90 een gesjeesde student die columns schreef voor een universiteitsblad. Dagenlang zat ik ze uit te benen. Het gezwoeg bracht me een cultstatus onder studenten, maar weinig geld. Er moest brood op de plank komen. En bij de PTT zouden veel mislukte intellectuelen werken. Het barstte er van de Bukowski’s!
De afdeling waarin ik terechtkwam verwerkte aangetekende post, expressen en waarden. Het was de PTT-in-het-klein, met vooral sjouwwerk. De Kooi werd ’t in de volksmond genoemd. Een onmiskenbaar alarmsignaal, maar ik kon geen nee zeggen tegen de uren: van 6 uur ’s avonds tot 2 uur ’s nachts. Parttime. Ideaal voor een wannabe writer. Bovendien werd ik niet op de vingers gekeken. Ik waande me een working class hero. Move over, Buk!
Dat het werk stompzinnig was, vond ik prima. Zo kreeg ik alle geestelijke ruimte om op mijn columns te kauwen. Wat de baan zwaar maakte was de muzak. De hele avond stonden er Arbeidsvitaminen op de achtergrond te galmen. Verder bleken mijn collega’s geen hoogopgeleide f*ck-ups, maar ongeschoolde postveteranen die flauwe grapjes maakten. Prima voor een vakantiejob, maar als je de 30 gepasseerd bent, je studies verklooid hebt en te traag typt voor een toekomst als broodschrijver, gaat zo’n Kooi al snel als een gevangenis voelen.
Vijf jaar heb ik me er staande weten te houden. Iedere dienst werd mijn eigendunk wat lager. Meest confronterend was het werkbezoek van een groep studenten. Deze managers-van-morgen, die never nooit zouden sjezen, staarden me aan met onverholen afgrijzen. Ik keek terug aan met mijn grimmigste heldenblik. Maar voelde me een loser.
Na die vijf jaar werd de Kooi onttakeld. De reorganisatie bleek een eufemisme voor degradatie, want nu moesten we elders gewone post verwerken. Ik werd op een kruk voor een sorteerkast gezet en geacht een noodtempo aan te houden, terwijl ik op de vingers gekeken werd door een Stasi. Net als Bukowski. Een kwestie van uren voordat de aambeien zouden toeslaan! De laatste avond heb ik de seconden afgeteld. Mij ziek gemeld. Ontslag gekregen.
Niet getreurd! Gemotiveerd door de ongeschoolde hel zou ik baantjes veroveren als copywriter en webredacteur. Ik werd broodschrijver. Maar de kantoortuinen bleken fnuikender dan de Kooi. Mijn hoogopgeleide collega’s maakten cynische grapjes, en ik werd geacht enthousiasme te faken terwijl me nul geestelijke ruimte restte om op schrijfsels te kauwen. Zelfs de muzak miste ik. Mij wederom ziek gemeld, nu opgebrand als loonsloof.
Niet getreurd! Ik kreeg zo eindelijk de kans om fulltime te werken aan blogs en boeken, zoals een roman over de lost years als arbeider. Nee, mijn doorbraak is Keukendrinkers niet geworden. Nog niet. Daarom koester ik wederom mijn status als cultschrijver, nu onder Facebooklezers. En Bukowski’s aambeien, die zijn me bespaard gebleven.
- Categorie: Blog
Eens, maar nooit weer. Een marteling is het. 5 maanden zonder nootjes, kaas of wijn, zonder een kruimel troost of een druppel escapisme. Iedere dag wandelen en sporten en wandelen en sporten. En honger lijden natuurlijk. Tot je je medeburger wel in de kuiten kunt bijten.
1 maart jl. heb ik mijzelf op een eiwitrijk dieet met belachelijk veel groente gezet. Omdat ik beter uit de covidcrisis wilde komen dan dat ik erin ging. Mijn ouderdomsvet moest eraan geloven. 10 kilo was de inschatting. Zou me 10 jaar levensjaren schelen! Succes is een keuze!
Viel dat even tegen. Toen ik aan mijn ‘journey’ begon, wist ik namelijk niet dat afvallen moeizaam verloopt als je de 60 gepasseerd bent. Je hormoonhuishouding en stofwisseling zijn veranderd. Daarbij hield ik er al een gezond eetpatroon op na, op wat kaas kluiven en nootjes vreten na. Ook deed ik veel aan sport. De kilo’s vlogen er dus niet af, zoals het geval is bij mensen met obesitas die gaan lijnen. En natuurlijk was de verleiding groot. Iedere avond trof ik mijzelf naast het lampje van de koelkast, ingefluisterd door het hongerduiveltje, loerend naar dat aangebroken kuipje Hüttenkäse. Je leert jezelf wel kennen zo.
En dat terwijl ik nooit dun heb willen zijn. Integendeel, ik heb mijzelf altijd het postuur van een outlaw biker gewenst. Zo’n beul met brede schouders, vuistdikke polsen én een bierbuik. Een gezelligheidsdier! Maar ik ben helemaal niet gezellig. Ik ben een driftige tafeltennisser die het niet kan hebben dat ie ouder wordt en niet meer alles kan vreten. Die zichzelf tot maanden hongerhel heeft veroordeeld, zogenaamd omdat ie gezond wil doen, maar eigenlijk omdat ie een ijdeltuit is.
De ironie wil dat ik met dat vet natuurlijk ook wat zuurverdiende spiermassa ben kwijtgeraakt. Daar valt niet tegenop te trainen en te proteïneshaken. Nu lijkt het alsof ik niet 10, maar 40 jaar jonger ben geworden. Ik voel me bijna weer die gefrustreerde want o zo magere jongeman van weleer, maar dan met de kop van een jongere oudere. Ik ben een Mick Jagger geworden, maar dan zonder roem, zonder stem, zonder haar – zonder Keith zelfs! Niks geen ‘journey’, dit is de Wet van Behoud van Ellende.
Toch geeft de mind-over-matter een kick. De kans dat ik de rest van mijn leven op de weegschaal blijf staan is dus groot, ook omdat de laatste vetcellen stand houden als een Gallisch dorpje. Pas als ik mijn streefgewicht heb bereikt mag ik binnen een marge van 1 kilo aanklooien. Dat betekent niet terug naar het oude normaal, wel dat ik me op zaterdagmiddag mag volproppen met geitenkaas en cashewnoten en Aldiwijn, om daarna weer zes dagen streng in de leer te gaan. Zodat ik straks kan sterven als een kerngezonde Narcissus.
Maar niet voordat ik mijn gemartelde verschijning op een sokkel heb laten vereeuwigen. Compleet met waarschuwing voor grijzende genieters die denken wel even wat covidkilo’s af te schudden. Word geen kuitenbijter zoals Rein!
De foto is in 1983 door mijn toenmalige vriendin genomen te Parijs
- Categorie: Blog
Mijn moeder had een oog voor fotografie. Om met een bard uit Oostende te spreken: Dans les yeux de ma mère, il y a toujours une lumière. Ik mag graag denken dat ik dat oog geërfd heb. Als ik foto’s maak voor mijn blogs, ga ik steevast op zoek naar een strakke compositie, precies zoals zij dat deed. Heel braaf eigenlijk. Soms snak ik naar een scheve horizon of een duim-voor-de-lens, naar een creatieve storm die mijn geest opfrist. Ode aan de imperfectie! Maar mijn rigide werkwijze dient ook als geigerteller voor mijn brein.
Toen mijn moeder in de jaren ’70 werd opgenomen met ernstige angstklachten, zou ze in de inrichting doorgaan met het maken van foto’s. Die werden anders dan de dia’s die ze van het gezin schoot. Tijdens mijn research voor haar biografie ben ik op honderden bizarre afdrukjes gestuit, meest van objecten en personen in haar omgeving, met steeds minder aandacht voor focus en compositie. Aan het eind van haar leven werden de foto’s ronduit nonsensicaal. Meest toegankelijk zijn deze van haar tv’tje, waarop nieuwszender BBC World zoals gewoonlijk met oorlogsbeelden stond te loeien. Wat ging er in haar om?
Meedenken met mijn moeders brein doe ik sinds mijn prille jeugd. Aanvankelijk kritiekloos. Als kind vraag je je niet af of er inderdaad mannen over het dak lopen die je willen ontvoeren, ook niet of je vaders patiënten kwaad spreken over je moeder. Dat was gewoon zo. Het heeft jaren geduurd voordat ik besefte dat deze angsten door haar defecte brein werden aangejaagd. En dat was weer decennia voordat ze eindelijk met paranoïde schizofrenie werd gediagnosticeerd. Dit duurde zo lang doordat de psychiaters liever wegkeken dan dat ze een artsenvrouw voor gek verklaarden.
In BBC World zocht ze vermoedelijk bevestiging van haar wereldbeeld dat de aarde een verzameling van brandhaarden is. Oorlogsverslaggeving gaf haar rust, omdat het ’t tegenovergestelde is van wegkijken. Dans les yeux de ma mère, il y a toujours une guerre. Maar wat zou ze van haar tv-foto’s gevonden hebben? Zou ze die überhaupt bekeken hebben? En zou ze op heldere momenten gedacht hebben: ‘Waarom leg ik dit in godsnaam vast!?’
Misschien was ze niet meer in staat tot die introspectie. En is het vooral mijn hang up om alles tegen het licht te houden wat me voorgespiegeld wordt, als een fotograaf die een negatief inspecteert. Logisch met een jeugd als de mijne. Die onderzoekende aard is nu de motor achter mijn blogs. Hij houdt me scherp. Voor zolang het duurt.
Want met mijn moeders oog heb ik tevens haar oogziekte geërfd. Daardoor ben ik halfblind. Gelukkig kan ik met het goede oog nog fotograferen. Ook haar geestesziekte is erfelijk, maar daar maak ik me iedere dag iets minder zorgen over, aangezien schizofrenie doorgaans op jongere leeftijd toeslaat. Ik hoop zonder waanbeelden mijn kist in te glijden.
Uiteraard is er altijd wel een nieuw piekerpunt te verzinnen. Zo takelde mijn moeder relatief jong af. De schaduwkant van imperfectie! Ik schrijf dat toe aan haar ziekte en de medicatie, maar mocht het ook bij mij toeslaan, dan wil ik dat liever niet weten. Dus als er straks scheve horizonten en rebelse duimen bij mijn blogs verschijnen, kijk dan even weg, dan doe ik alsof er een creatieve storm door mijn brein waait.
- Categorie: Blog
©Lonneke Stulen
Toen social media voor het eerst hun opwachting maakten op internet, was ik sceptisch. Hoe kun je nu via het toetsenbord tot elkander komen! Het leek me iets voor contactgestoorde huismussen. Is het natuurlijk ook. ’t Duurde alleen even voordat ik besefte dat ik zelf ook zo’n mus was geworden.
Pas toen de VPRO haar eigen social medium optuigde, besloot ik het een kans te geven. Dit HappyVPRO had namelijk een ironische ondertoon. En verdomd, het bleek een ideale arena voor mijn wise cracks. Ik werd er graag gelezen. Toch waren er ook lui die zich ergerden aan mijn humor – of was het aan de aandacht die ik ermee kreeg? Met mijn ad rem schrijfstijl had ik weinig te vrezen van deze kniesoren, en ik was van huis uit gewend aan afbrekende kritiek, maar ik baalde van hun weerzin. Ik wilde een schrijver-voor-iedereen zijn.
Een van hen was B., een wat oudere man met Catweazle-sik. B. ging gebukt onder sociale angsten, zo zou ik later begrijpen. Hij deed me denken aan mijn moeder, en niet alleen vanwege haar straatfobie. Veroordeeld tot een virtueel leven, deelde B. graag tikken uit met zijn toetsenbord. Als mensen een taalfout hadden gemaakt, rechtse praatjes uitsloegen, het voor ‘BAH’merika opnamen of onecht deden, werden ze subiet door B. geschandpaald.
Toen HappyVPRO ermee stopte en iedereen naar Facebook verhuisde, verkaste B. mee. Ironisch genoeg moest hij eerst ‘vriend’ van me worden om zich aan mij te kunnen ergeren. Het waren vooral mijn zelfspot en selfies die het moesten ontgelden. Koketterie! meende hij, ijdeltuiterij! Daar kon ik me wel iets bij voorstellen. Toch liet hij zich ook ontvallen dat ie me een ‘geweldig schrijver’ vond en de publicatie van mijn boeken nauwlettend te volgen, met de nadrukkelijke kanttekening dat hij ze NOOIT zou lezen. Zó groot was die weerzin. Of was het verwantschap? B. leek een oudere broer die de ergste klappen van mijn moeder had opgevangen – en daarvan nooit helemaal hersteld was.
Probleem was dat B. zelf niets maakte. Nou ja, hij had ooit een boek geschreven over exhibitionisme, ‘Pronken met jezelf’ getiteld. Dat had de nodige media-aandacht gekregen. Mede daarom volgde hij mijn babysteps als scribent. Verder reageerde hij vooral op posts van anderen. Dat deed ie afwisselend vals en sentimenteel, maar ook grappig en wijs, eerlijk en sociaal onwenselijk (wat immer mijn respect krijgt). Geleidelijk aan werd het stil rond B. Kennelijk had hij me ontvolgd, was ik nog steeds geen schrijver-voor-iedereen. Soms miste ik zijn gevit, zoals ook het gescheld van mijn moeder. Een signaal dat je bestaat.
En toen, opeens, was ie écht weg. Afgereisd naar Gene Zijde. Zijn eigen keuze naar het schijnt. Niet omdat hij ziek was, maar levensmoe. Kon ik me wat bij voorstellen, als je het van online contact moet hebben. Ik was onder de indruk van zijn beslissing, vond het bijna jammer hem nooit ontmoet te hebben. Niet omdat ik de rigoureuze stap uit zijn hoofd had willen praten. Integendeel. Ik had er graag meer over willen weten, in de zin van advies inwinnen bij een oudere broer. Voor als ik straks het pronken met mijzelf moe word. Want dat moment wacht zelfs een schrijver-voor-bijna-iedereen.
Op de foto: B. haalde de krant toen er voor zijn deur een catwalk werd ontrold.
De schitterende foto is gemaakt door Lonneke Stulen: https://lonnekestulen-photography.com.
