Blog
- Categorie: Blog
Een zwemdiploma. Een verkeersdiploma. Een atheneum-A diploma. En vooruit, rijbewijs ABE. Dan hebben we het wel gehad met mijn successtory. Voor mijn ouders moet ik een zorgenkind zijn geweest. Hun veelbelovende zoon, die het zo goed deed op de lagere school, die daarna naar het gym ging, die dierenarts wilde worden... Geen studie zou ik afmaken, zelfs de cursus blind typen niet. Gedoemd tot de bedelstaf.
Ik zou graag stellen dat mislukken iets is van mijn generatie. Van Generatie Nix. Dat elke student sjeesde en iedereen een uitkering trok. Dat aanklooien de norm was. Ik zou kunnen beweren dat het aan thuis lag. Gekke moeder! Ruziënde ouders! De waarheid is banaler. Ik had gewoon geen interesse in ‘school stuff’. En als iets mij niet boeit, gaan mijn hersenen in staking. Het enige waar ik talent voor heb is escapisme. Een geboren dagdromer, in de wieg gelegd om het leven interessanter te maken dan het lijkt. Maar zover zijn we nog niet.
We gaan terug naar gym 4, het laatste jaar dat ik veelbelovend was. Mijn vader wilde dat ik het gym met bètavakken zou afmaken. Immers, daar kun je iets wezenlijks mee studeren, een echt vak mee leren. Dierenarts of zo. Er kwamen echter barsten in mijn veelbelovendheid. Ik had moeite met die bètavakken. Exacte gegevens, daar kun je niet mee aanklooien zoals met taal. Ik scoorde onvoldoendes. Wat nu? Degraderen naar atheneum A? Mijn ouders besloten advies in te winnen bij een gerenommeerd bureau. Ik mocht een beroepskeuzetest doen.
Het was in zo’n klassiek pand in hartje Den Haag. Van het onderzoek zelf kan ik me weinig herinneren. Wel dat ik uit verveling een draai probeerde te geven aan mijn antwoorden op de open vragen, door er bruggetjes tussen te slaan, zodat ze gezamenlijk een coherent verhaal vormden. Mooie mindf*ck, vond ik zelf. Verder staarde ik veel naar het plafond dat opgesierd was met ornamentjes. Alsof ik op school zat.
Een maand later was het onderzoek afgerond. En hoe. Volgens de geleerde heren kon ik het beste geoloog worden. Geoloog. Nou ben ik geïnteresseerd in allerhande onderzoek, maar niet in die van stenen. Het moet bewegen. Dingen doen. Elkaar de hersens inslaan. Leven! Sterker, ik heb zo’n hekel aan gesteente dat ik niet eens naar de verkenning van Mars kijk. Geen wonder dat mijn hersens bij scheikunde in staking gingen.
Toch weet ik dankzij die beroepskeuzetest wat ik eigenlijk had moeten worden: een beroepskeuzetestafnemer. Precies het nattevingerwerk waar mijn zwendelhart sneller van gaat kloppen. Ik zou dan strikvragen vol mindf*cks stellen. Maar da’s een beetje kinderachtig. Interessanter is om juist standaardvragen te gebruiken. Om die ene plafondstaarder eruit te pikken, en diens ouders op het hart te drukken dat hun koter weliswaar compleet zal falen in de maatschappij, maar dat die mislukkingen tezamen een boeiend, coherent verhaal zullen opleveren. The stuff that dreams are made of. Bestaat er al een dagdromersquotum?
PS De foto is clickbait want stamt uit 1963 en niet uit 1976 (zó jeugdig zijn mijn genen niet)
Klik op de foto om het rapport leesbaar te maken
- Categorie: Blog
Soms, als ik door Rotterdam heb gewandeld en me afvraag waarom ik deze bruisende metropool ooit verliet, bekijk ik thuis foto’s van toen. Om het weer te weten. Weer te voelen. Hoe Rotterdam in de jaren ’80 een desolaat, cynisch tochtgat was. Een plek waar je creperen kon. Vooral op Zuid. Dat was nog mistroostiger dan de andere kant van de metrotunnel, maar mijn vrienden woonden er. De laatste die ik op Zuid leerde kennen was kunstenaar Tiberius.
Tibus woonde tussen de hoeren in een container. Dat kon toen nog. Katendrecht was haar huizen aan het slopen en had hem in een stalen tussenwoning gestopt. Tibus’ eigenlijke thuis was een voormalige fietsenwinkel, een riante ruimte die hij toegewezen had gekregen omdat ie kunstenaar was. Uit protest hadden buren een baksteen door zijn ruit gegooid. Echt Rotterdams.
Gelukkig was Tibus’ kunstwerk in de etalage niet beschadigd geraakt: een rottende pompoen, gespietst op drie tentstokken. ‘Het verbeeldt vergankelijkheid,’ legde hij met een vals glimlachje uit. Tibus presenteerde het als getuigenis van zijn kunstenaarschap, want als zoon van een nuchtere vuilnisman wist hij dat moderne kunst vaak synoniem is aan gebakken lucht. Maar opdrachtgevers voor meer vergankelijkheid had hij niet. Zijn uitkering ging op aan kroegbezoek. Iedere laatste week van de maand moest hij overleven op Brinta-met-water.
Eigenlijk was Tibus meer een curieuze kennis dan een vriend. Hij kon een tibuslijer zijn, die sarcastische opmerkingen maakte tegen wildvreemden in ’t cafe. Niet zonder risico overigens, gezien zijn 1 meter 60. Met zijn bajesstoppels en millimetercoupe was hij toch al een unieke verschijning in de ijdele eighties. Hij kleedde zich in luid vloekende kleurencombinaties van de rommelmarkt. En thuis altijd een winterjas aan, want gas & licht waren afgesloten.
Zo, onder het licht van een tegensputterend olielampje, werkte Tibus aan een performance over zelfhaat. Hij liet me het ingesproken cassette-tapeje horen. Dat begon met: ‘Ik ben een lul.’ Het duurde wel tien minuten en klonk even deprimerend als hilarisch. Tibus’ hardcore nihilisme maakte indruk op me. Ik wilde ook een lul worden. Tot hij in die container ging wonen. En de kroeg begon te mijden. Hij beweerde dat er licht uit zijn ogen kwam, dat ie telepathische gaven had. Geen vals glimlachje te bespeuren. Later werd ie zelfs opgenomen. Toen ik hem opzocht in het gekkenhuis vroeg hij om een hug. De tibuslijer wilde gekoesterd worden. Rotterdam had fallen! Voor mij het signaal om de stad te verlaten.
Het was decennia later dat ik hem terugzag op een Rotterdams metrostation. Hij was aangekomen. Deed terughoudend. Nee, hij wilde geen contact meer met de jongens. Had geen zin in ons cynisme. ‘Vooral niet in dat van jou,’ voegde hij er aan toe met dat valse glimlachje. Ik moest slikken. Knikte. En stapte zonder afscheidshug de metrowagen in.
Tijdens de eeuwigdurende rit richting CS staarde ik naar mijn smoel in de duistere ramen, terwijl Tibus’ performance door mijn achterhoofd galmde: ‘Ik ben een lul.’ Het klonk niet langer hilarisch, niet Rotterdams zelfs. Een echo uit een verdwenen stad van een vorig leven.
- Categorie: Blog
Eigenlijk was het meer een avondje operette. Die Fledermaus of zo. Niet dat wij snotapen van het lyceum het verschil kenden. We zouden de cultuur opsnuiven onder leiding van de juf Duits. Zij had de oogopslag van een engel en was de enige die wel eens vroeg hoe het met me ging. Het stuk werd opgevoerd in het centrum, op vrijdagavond, in een echt theater.
Een kwartier voor aanvang kwam ik aanscheuren op mijn opgevoerde Yamaha buikschuiver die iedere Zündapp zand liet happen. Ik zette hem cool op zijn jiffy-standaard, keek om me heen met de blik van een outlaw biker en haalde mijn legerpukkel van mijn schouder. Daarin zat een zwarte hoed in die ik op schoolfeestjes droeg om de blits te maken. Perfect voor een avond als deze.
Ik checkte mijn urban cowboy look in het achteruitkijkspiegeltje en zette een zonnebril op, type helikopterpiloot. Ik voelde aan mijn tas of de heupflacon vieux nog heel was. Gerust gesteld slenterde ik naar mijn klasgenootjes, die voor de ingang shag stonden te roken en mijn grande entrée met gepast respect hadden gadegeslagen.
De operette was even grotesk als onbegrijpelijk – een kruising tussen een kermis en een musical. Gelukkig konden we ons laven aan mijn vieux waardoor we al voor de pauze mee zaten te lallen. Een klasgenootje had een scheetkussen meegenomen dat hij op de spaarzame rustige momenten liet knetteren, waarop wij in een lachsalvo uitbarsten. Dan keek de juf, die een paar rijen voor ons zat, even om. Naar mij. Meer bezorgd dan berispend. Ik begon me te schamen voor onze ongein.
God straft niet direct, maar laat er evenmin gras over groeien. Nog voordat de operette was uitgetetterd werden we de tent uitgetrapt. Uit protest lieten mijn maten het scheetkussen nog eenmaal voor de uitgang knetteren. Toen stapte iedereen op zijn brommer. Behalve ik. Mijn Yamaha was verdwenen. Gestolen. Erger: meegenomen, omdat ik met mijn ijdele getut was vergeten hem op slot te doen. En nu was iedereen vertrokken. Ik was alleen op de wereld. Plots klonk er een vrouwenstem achter me. De juf Duits. Of ik een lift naar huis nodig had.
Een puber zonder brommer, da’s als een revolverheld zonder paard. Na die traumatische avond moest ik iedere dag naar school peddelen op mijn traumatiserende fiets, om bij aankomst nog eens uitgelachen te worden. Het duurde weken eer mijn vader een telefoontje van hoofdagent Haring kreeg. Dat mijn paard was teruggevonden. Gehavend en gemolesteerd. We lieten het stalen ros revalideren, maar Zündapps in het snot rijden zou ie nooit meer doen.
Inmiddels draag ik soms weer een hoed. Niet om een cowboy te lijken of de blits te maken op een schoolreünie, maar om de regendruppels niet op mijn kalende schedel te voelen kletteren. Steeds als ik hem opzet, check ik of ik mijn fietssleutels wel bij me heb. En mijn heupflacon bronwater, om pijnlijke herinneringen weg te drinken. Als ik de deur achter me dichttrek hoop ik weer een lift te krijgen van de juf Duits. Om Die Fledermaus een tweede kans te geven.
- Categorie: Blog
Resoluut. Gedecideerd. Vastberaden. De kalende, grijze rector loopt van bord naar bord als een grootmeester. Handen op de rug, blik naar beneden. Bij iedere zet neemt hij een trek van zijn sigaret, maar hij vermijdt oogcontact met zijn tegenstanders. Schaken, da’s oorlog voor hem. Rector Julius Caesar.
Ik kijk om me heen in het gymlokaal. Het gros van de deelnemers is al schaakmat afgedropen. Joost mag weten waarom ik meedoe aan de simultaanonzin. Ik ben dan gezegend met een hyperfocus, ik heb niets met spelletjes. Zeker niet met denksporten. Te stoffig. De enkele keer dat ik thuis een partijtje met mezelf speel doe ik dat om mijn moeder niet te horen schelden. Dan heb ik mezelf binnen een paar zetten mat. Een kwestie van tactiek.
De belangrijkste reden om het tegen Caesar op te nemen is de Amerikaan Bobby Fischer. Die heb ik op tv gezien. Hij heeft in IJsland de wereldtitel veroverd op de Rus Boris Spassky. Ik voel een connectie met Bobby. Hij is zo’n lone wolf die het opneemt tegen de rest van de wereld, net zoals ik dat dagelijks doe. Dat ik niet kan schaken maakt niet uit. Het gaat om de mindset. Bobby zou dat begrijpen.
De belangrijkste reden waarom de rector mij nog niet verslagen heeft is mijn guerrillatactiek. Al mijn zetten zijn gericht op verwarring zaaien. Ik rokeer zonder aanleiding, probeer met een pion de overkant te bereiken om een koningin te scoren. De rector ergert zich aan mijn onconventionele strategie. Als ie een stuk op mijn bord verzet doet ie dat bijna nijdig. Dit is geen fatsoenlijke oorlog! hoor ik hem sissen, dit is Caesar versus de Vietcong!
Fischer schaakt al vanaf zijn zesde. Hij is ermee begonnen omdat ie de situatie thuis met zijn moeder niet trok. Je concentreren om geestelijk elders te zijn, daar weet ik alles van. Maar vergeestelijkt is Bobby allerminst. Hij zwemt om fit te blijven en maakt charmante grapjes in talkshows. Een geboren ster. Precies zoals ik mij vaak voel.
Inmiddels ben ik de één-na-laatste der Mohikanen. De rector rekt een nekspier uit. Zucht diep. Eigenlijk word ik meer geboeid door de man zelf dan door zijn zetten. Vooral door zijn ademhaling. Hij ademt sissend in door de tanden, neemt na elke vijfde teug een trek van zijn sigaret en blaast de rook uit door de neus, als een getergde stier in de arena. Het rookgordijn kan het zweet op zijn voorhoofd niet verbloemen. Mijn guerrilla begint vruchten af te werpen.
Het schemert buiten als ik hem eindelijk laat winnen. Uit humanistische overwegingen. Dat heb ik van Bobby geleerd: soms geef je een wedstrijd weg, juist om over je tegenstander te heersen. De rector moet bijkomen. Hij heeft een stoel gepakt bij het tafeltje van de laatste indiaan, steekt nog een sigaret op en dept met een zakdoek het zweet van zijn voorhoofd. Intussen klim ik in de ringen van het gymlokaal om de gevolgen van mijn attaque te overzien. Vastbesloten de eerste niet-schakende grootmeester ter wereld te worden.
- Categorie: Blog
Klik op de foto om hem te vergroten
Zondag… Moederdag! Of D-Day? Zoals bekend bij lezers van ‘Coef – de weg van de waanzin’, was mijn moeder niet bepaald in de wieg gelegd voor het moederschap. Agressief, koud, grillig. Daarom vonden de lezers het lovenswaardig maar ook onbegrijpelijk dat ik van de biografie geen wraakschrift heb gemaakt.
Ik heb die verwijtende toon vermeden omdat ie het boek onverteerbaar gemaakt zou hebben (en mij tot modieus slachtoffer). Verder kwam ik er al schrijvende achter dat ik soms op haar lijk, waardoor ik steeds meer begrip voor haar kon opbrengen. De belangrijkste reden voor mijn mildheid was het karma-effect. Stel je voor dat er ooit een J’Accuse over mij wordt geschreven! Door een nazaat bijvoorbeeld.
Nee, ik heb geen kinderen. Niet dat ik weet. Maar ik kan niet uitsluiten dat ik ooit, in the heat of the night, een dochter heb verwekt – laten we haar Rünhilde noemen. En dat de moeder het verstandig achtte om dit voor mij te verzwijgen omdat ze mij een grillige zak vond. Maar dat Rüna, als ze er decennia later achter komt wie haar vader is, besluit haar roots op te graven, waarschuwingen van de verbitterde moeder ten spijt.
Als ze een aardje naar haar vaartje is zal Rüna grondig onderzoek doen. Ze zal mijn exen opsporen om dier gruwelijke getuigenissen op te tekenen. Ze zal mijn blogs uitspitten op zoek naar leugens die mijn leven mooier doen lijken. Ze zal mijn vrienden uithoren naar politiek incorrecte uitspraken die ik ooit heb gedaan. Om dan, zonder me zelfs maar te ontmoeten, een wraakschrift te schrijven: ‘Rein – de weg van de weerzin’.
Het wordt een eclatant succes. Met optredens in talkshows, een Netflixfilm en een Van den Ende productie. ‘Mijn vader is een foute, pathologische leugenaar!’ citeert een kwaliteitskrant Rünhilde in een paginagroot interview. Als ze de BookSpot Literatuurprijs eenmaal binnen heeft volgen twee sequels, ‘Rein – de weg van de woede’ en ‘Rein – de weg van de walging’, die echter beduidend minder stof doen opwaaien. Daarna wordt het stil rond Rüna.
Intussen hoop ik stilletjes op een ontmoeting. Een gesprek. Een beetje bonding zelfs. Want we zijn vast two of a kind die, onder het genot van een fles Aldiwijn en veel geschater, een gemeenschappelijke vijand in haar rancuneuze moeder vinden. Om vervolgens samen een biografie over haar te schrijven. Met een opvallend milde toon. Als ultiem moederdaggeschenk.
PS Op de foto ben ik 42 jaar, maar Rüna ziet eruit als een vroege dertiger doordat FaceApp rekening heeft gehouden met mijn jeugdige genen. En zeg nu zelf: wat een prachtige denkbeeldige dochter heb ik voortgebracht! Daar moet ik toch even serieus van slikken.
