Blog
- Categorie: Blog
Tourettetjes noem ik ze (vrij naar Gilles): kreuntjes die aan me ontsnappen als ik aan genante momenten terugdenk. Daarvan zijn er nogal wat geweest in mijn leven. Meestal hadden ze iets van doen met ijdeltuiterij of stoerdoenerij. Ze zullen me niet komen pesten op mijn sterfbed. Want gêne, da’s toch vooral aandoenlijk. Toch ken ik een schaamte die nooit zal verdwijnen. Daarvoor moeten we terug naar de jaren ’90.
Het was middernacht. Samen met twee maten zwalkte ik over de Kalverstraat van Istanbul. Ondergetekende voorop, als zelfbenoemd leader of the pack. Op zoek naar avontuur. Veel café’s waren ons te toeristisch. Wij zochten het echte Turkije! Net toen we wilden opgeven hoorden we rockmuziek uit een aardedonker steegje komen. Wij erop af. Best link, in een stad als Istanbul. Het geluid kwam van boven. Het raam was helverlicht, als een baken. Beneden in de deuropening stond een meid te roken. Ik sprak haar aan in het Engels. Of er een feestje was. Ze glimlachte gastvrij. Geen feest, een kroeg! Op de vierde etage! Wij de trappen op.
En verdomd. Een flinke woonetage, omgebouwd tot café. Met veel volk. Geen toeristen, maar moderne Turkse jongeren, iets van tien jaar jonger dan wij. We raakten meteen in gesprek. Ze wilden alles over Nederland weten, met name een jonge student die aan onze lippen hing. Wij kletsen, grappen maken, sterke verhalen vertellen. Ik was helemaal op dreef. Dat moest gevierd worden met whiskey! Niets voor mij eigenlijk, maar spotgoedkoop hier.
In een hoek van het café namen muzikanten hun instrumenten ter hand. Ze begonnen hardrock te spelen. Smoke on the Water! De zanger was onooglijk maar zong alsof zijn leven ervan afhing. Iedereen enthousiast. Behalve ik. Ik maakte een schampere opmerking over coverbandjes. Waarop mijn maten me toebeten dat deze gozer tenminste zuiver zong. ‘Dat doe jij hem niet na, Hannik!’ Ik gromde wat terug en bestelde mijn zoveelste whiskey.
We bleven tot diep in de nacht hangen, maar voor mij was de lol eraf. En waarom kleefde die student aan ons? Was ie ergens op uit? Tijd om een taxi te scoren. De jongen bood aan om met ons mee te gaan, zodat we niet afgezet zouden worden. Zou een smak geld schelen. Kon wezen, maar ik vertrouwde zijn altruïsme niet. Wilde hij ons in een steegje laten beroven?
Niettemin met z’n vieren een taxi gepakt, ik met de whiskey nog in de hand. De jongen voorin, kletsend met mijn maten die naast mij achterin zaten. Ik leegde mijn glas. Keek de gozer doordringend aan. En ging los.
Ik zei dat ik hem doorhad. Dat ik wist wat er zou gebeuren. Dat ie niet moest denken dat ik een naïeve toerist was. Hij keek me verbijsterd aan. Mijn maten probeerden me te sussen, maar ik had de smaak van kwade dronk te pakken. I smelled a rat! Ik ging door met grillen tot de jongen bijna in tranen was. Echter, de taxi reed geen steegje in. We werden niet overvallen. We zijn keurig afgezet voor ons hotel, voor een spotprijsje. De jongen is op eigen kosten doorgegaan naar huis. Nog steeds van slag.
De kater was hels. Niet alleen was ik doodziek van de drank, vooral van schaamte, toen mijn maten me vertelden wat ik geflikt had. De avond kwam terug als een horrorfilm over een demonisch alter ego, alvast op pauze gezet voor mijn sterfbed. Tot die tijd straft God me bij iedere taxirit door me onderweg luide kreunen te laten slaken. De Turkse Tourette!
- Categorie: Blog
Daar zat ik weer. In de boemel. Op het opklapstoeltje naast het toilet, vouwfietsje tussen de knieën geklemd. Zoals ik dat ieder kwartaal deed. Starend naar de grijze weilanden flitste mijn leven langs. Baantjes die ik niet had volgehouden, relaties die ik had getorpedeerd, kinderen die ik niet had gekregen. Pogingen om in een bandje te zingen, om stand-up comedy te doen. Om iemand te worden. En nu weer op weg naar de inrichting. Alsof ik er thuishoorde.
Vier maal per jaar dwong ik mijzelf haar op te zoeken, terwijl iedere vezel in mij zich daartegen verzette. ‘Niet zeiken!’ klonk het dan in mijn achterhoofd. ‘Je gaat gewoon, anders krijg je spijt als ze de pijp uit is.’ Dat vertikte ze, een pakje shag per dag ten spijt.
Ik trof haar op haar kamer. Goddank, want daar mocht ze niet roken, dus kon ik normaal ademhalen zodra ik aan de urinelucht gewend was. Op de achtergrond braakte haar tv’tje oorlogsbeelden op. We deden een gedoemde poging tot small talk. Van een echt gesprek kon geen sprake zijn door jarenlang gebruik van antipsychotica. Ze was op, leefde in reservetijd.
Die teloorgang lette haar niet om haar leven te vervloeken. Zoals ze dat ieder kwartaal deed.
Die Jappen! Die ex-man! Die gekken! Intussen probeerde ik me in de televisieoorlog te verliezen. Tot het tijd was. Ze sprong op, verrassend levendig voor zo’n nicotineus wezen, pakte haar rollator en rende richting Theehuis, een kantine op het terrein van de inrichting. Ik schoorvoetend achter haar aan, als een knul die door zijn moeder wordt meegesleept naar de damesafdeling van de Bijenkorf.
Dat Theehuis was een rokershol. Patiënten, familie, personeel… iedereen zat er te paffen. Zelfs de goudvis in de kom hapte naar nicotine. Ik bestelde koffie en sigaretten voor mijn moeder. Staarde naar ons formica tafeltje met brandgaten van verweesde peuken. Mijn moeder spiedde paranoïde om zich heen. ‘ROTZ***K!’ schreeuwde ze tegen een patiënt die te dichtbij was gekomen. Ik verstijfde alsof ik weer die knul was. Tot het tijd was.
Voor het eerst in een decennium gaf ik me over aan de situatie. Aan de waanzin, aan het gekkenhuis, aan het Theehuis. Sterker, ik begon een praatje met twee bewoners. Een schaker die violist bleek en een gitaarspelende hippie. Ze zeiden dol te zijn op mijn moeder en haar zwarte humor. Terwijl we gezellig zaten te kletsen drong tot me door dat dit haar thuis was. Dat dit haar mensen waren. Haar familie. Dat ik met die bewoners meer gemeen had dan ik in die tien jaar had willen toegeven. Misplaatste trots?
In de boemel terug hield ik mijn fietsje niet langer tussen de benen geklemd. Mijn leven flitste langs, nu zonder dat het een train wreck leek. Integendeel, het oogde kleurrijk en dynamisch, spannend zelfs. Ik besefte dat mijn vriendinnen van mij gehouden hadden zoals ik hen liefhad. Dat die baantjes me gestolen konden worden omdat het echte werk in mijn hoofd zat. Dat mijn levensworstelingen a writer’s goldmine waren. Dat ik verhalen zou schrijven alsof die mijn kindjes waren. Dat ik nooit gek zou worden. Zelfs de weilanden leken groen. Voor even.
De volgende keer dat ik de boemel pakte was dat voor het afscheid. Toen ik het Theehuis aandeed voor een kop thee bleek mijn moeders portret bijgezet in een lijst van alumni. Schoorvoetend maakte zich een geheel nieuw gevoel van mij meester. Gepaste trots?
- Categorie: Blog
Vroeger, toen online dating nog niet was uitgevonden, had je dansles. Geen betere plek om een meisje te leren kennen dan op de dansvloer! Tenzij je niets met stijldansen had natuurlijk, en dus ook niets met dansles. Ik was meer van de Freestyle. Ik houd van ongeremd, sexy dansen zoals ze dat in de ’60’s deden. Weg met die pasjes! Ze kreupelen levenslust.
Mijn maat P. had wél iets met dansles. Sterker, hij had op tango gezeten en daar – naar eigen zeggen – de spannendste vrouwen ontmoet. Volgens P. werd iedere laatste dinsdagavond van de maand tango gedraaid in het stadscafé. Dus ik met P. mee, voor al die spannende vrouwen.
En verdomd. Er klonk loeistrakke tango uit de speakers van het grand café. Puur Argentijns, volgens connaisseur P. De dansende gasten oogden minder exotisch. Mannen in jaren ’90 pakken die overjarige discotijgers leken, dames in wijde outfits die vooral huishoudelijk oogden. Ze bewogen te netjes, alsof ze de dansles kopieerden, of te lomp, als boeren die met melkbussen sjouwen. Pasjes garanderen nog geen temperament.
Dan ondergetekende. Tangoën kon ik voor geen meter, but at least I looked the part! Ultracool in mijn gypsy chic outfit: zwart Waterloopleinpak, zwarte enkellaarsjes en zwarte five o’clock shadow. Mr. Ongenaakbaar!
Toen we aan de bar hingen en P. over de ins en outs van de tangocultuur begon te zwammen, viel mijn oog op een spannende verschijning. Donker haar, donkere ogen, donkere spijkerbroek. En belangrijker: ze keek meer naar mij dan naar haar danspartner. Op het ongegeneerde af zelfs. Misschien dacht ze dat ik een tangokoning-in-ruste was.
Na die dinsdag zouden P. en ik iedere maand tango komen gluren. Steeds was die dame er en nam ze me ongegeneerd op, haar vaste danspartner ten spijt. Dat was ook P. opgevallen, zonder dat ik erover gerept had. ‘Je hebt sjans, Hannik. Zal ik je wat pasjes leren?’ Ik keek hem vuil aan. ‘Nooit! Ik ben een freestyler!’ P. haalde grijnzend zijn schouders op. ‘Je weet niet wat je mist, muurbloempje.’ Hij plempte zijn glas op de bar en liep naar de vloer om daar een blonde taart ten dans te vragen. Ze straalde van gelukzaligheid.
Muurbloempje! vloekte ik binnensmonds. Tangokoning-in-ruste! zal ie bedoelen. Maar het zat me niet lekker. Ik moest iets dóen. Uitgerekend op dat moment zag ik haar verderop aan de bar zitten. Zonder danspartner. Zonder drankje. Ik sloeg mijn wijn achterover. Trok mijn stoute tangolaarsjes aan. En stapte op haar af. Zou ze een Argentijns accent hebben?
Ik zou graag beweren dat het aan haar zachte G lag. Of aan haar small talk. Maar het kwam door mij. Want Mr. Ongenaakbaar is geen tangokoning-in-ruste. Zelfs geen overjarige discotijger. Ik ben een versierder van likmevestje omdat ik niet kan kletsen. Bij elk gesprek wil ik gelijk de diepte in, of schaterend de absurditeit opzoeken. In mijn enthousiasme vergeet ik dan cool te doen, word ik mijn idiote zelf. Ze nam me op alsof ik een verward persoon was. Ik zakte door de grond, terwijl zij het café afspeurde naar haar vaste danspartner – iemand die wél in de pas wilde lopen.
Die nacht heb ik urenlang gedanst. Thuis. In mijn eentje. In mijn onderbroek. Ongeremd, sexy. Met de koptelefoon op 10. Zelden was Mr. Ongenaakbaar zó levenslustig.
- Categorie: Blog
In iedere bocht gierden de banden, op rechte stukken gingen we plankgas. Autogordels ontbraken, dus ik klampte me vast aan het portier en hield mijn benen gestrekt onder het dashboard om me te verankeren. De g-krachten waren misselijkmakend, de snelheid was het dubbele van wat er in de bebouwde kom is toegestaan. Mijn huisbaas was een man van actie.
Zoals de meeste belangrijke beslissingen in mijn leven had ik ook de verhuizing naar Utrecht in een tipsy impuls genomen. Ik studeerde daar al jaren en voelde me ontzettend streetwise tussen de provinciale schapen. Rotterdam kon mijn rug op. Tijd om uit te vliegen!
Mijn appartement in Rotterdam huurde ik van een woningbouwvereniging, voor een woning in Utrecht was ik was aangewezen op de vrije sector. Huisbazen! Ik lustte ze rauw. Samen met een maat kon ik de huur van een eengezinswoninkje in Ondiep ophoesten. Een achterbuurt, maar erger dan Crooswijk bestond niet.
De afspraak met de huisbaas in het pand verliep normaal. De tanige vijftiger met comb-over leidde me rond met schichtige blik. Ik moest de huur in een envelop in zijn brievenbus om de hoek stoppen. Onderhuur dus. Dan ga je niet zeiken over een opzegtermijn van drie maanden. Of over een onverwarmde bovenetage – dat was met een elektrisch kacheltje te behelpen. Toen ik het contract had getekend vroeg hij of ik een lift naar het CS kon gebruiken.
Zodra we in zijn Kadettje waren gestapt trok hij autohandschoentjes aan. En veranderde zijn blik van schichtig in psychotisch. Knetterpsychotisch. Hij startte, manoeuvreerde het Opeltje het straatje uit alsof we Le Mans deden, en ging los: gassend, scheurend, bumperklevend, de claxon misbruikend, door alle geel-rode lichten jakkerend, rechts inhalend waar je niet eens kón inhalen... Zijn dwars gekamde schedelhaar was ervan overeind gaan staan.
Nog meer indruk dan zijn rijstijl maakte zijn wereldbeeld. ‘K***NKERBUITENLANDERS!’ fulmineerde hij in plat Utrechts toen er een gastarbeider wilde oversteken. Hij had ook de schurft aan de regering (‘K***NKERLUBBERS!’), de politie (‘K***NKERWOUTEN!’), vrouwen (‘K****NKERH*EREN!’), kinderen (‘K****NKERDW*RGEN!’) en duiven (‘K****NKERKIPPEN!’). Nou ben ik als grotestadsjongen de laatste om een preek af te steken tegen een old timer die zijn reactionaire hart wil luchten, want deugen in een achterbuurt is effe wat lastiger dan in een aangeharkt Tuindorp. Maar deze huisbaas leek ieder levend wezen op het zebrapad te willen scheppen. Zijn haat was een Divibokaal waardig.
Eenmaal bij het CS plempte hij de Kadett op een invalidenparkeerplaats. Zijn blik werd weer schichtig, de haarslierten daalden op de schedel. Hij knikte timide. De treinreis terug naar Rotterdam heb ik uit het raam zitten staren, mijn handen vastklampend aan de stoelleuningen.
Eén ijskoude winter heb ik het in hell hole Ondiep uitgehouden. Toen wist ik het pandje te ontvluchten naar een studentenhuis in hartje centrum. Het smalste pand van Utrecht, bevolkt door keurige kinders waar ik me ontzettend stoer tussen voelde. Tot de comb-over mij vette rekeningen stuurde. Voor de elektra van het straalkacheltje en 3 maanden opzegtermijn. Ik wist ik niet hoe snel ik het geld bij elkaar moest lenen. Toen ik de envelop in zijn brievenbus propte hoorde ik hem luidkeels op de gang vloeken. ‘K***NKERHUURDERS!’
- Categorie: Blog
Pingetje’s ademhaling klonk steeds moeizamer. Mijn vader had hem op schoot genomen en streelde hem voorzichtig. Ik staarde naar posters van een olijke Ierse Setter, een poesje met blauwe nestogen en een cavia die onstuimig in zijn rad rende. Het dierenparadijs riekte naar ontsmettingsmiddel. Wij kwamen er voor een spuitje.
Toen onze teckel eind jaren ’60 overleden was hadden mijn ouders twee nieuwe hondjes genomen: Ping en Pong. Pekinezen met een heuse stamboom. Oftewel kapot gekweekte haarballen met uitpuilende ogen. Pong werd met de jaren blind en kwam met doffe klappen tegen het meubilair tot stilstand, Ping had ’t aan zijn hart en ademde met een piep. Na meer dan een decennium was Pingetje op. Mijn vader had besloten hem in te laten slapen.
Toen we zo in die wachtkamer van de dierenarts zaten besefte ik dat mijn vader en ik voor het eerst in mijn twintig levensjaren iets samen deden. Een vader-zoon moment had zich nooit eerder voorgedaan. Te verschillend van aard? ‘Ga toch eens vissen met dat jong!’ beet mijn moeder hem toe, uit schuldgevoel omdat zij zelf niet in staat was haar kinderen te knuffelen. Maar mijn vader had niets met vissen, terwijl ik droomde van een toekomst als dierenarts.
Wat meespeelde was dat hij opgevreten werd door zijn artsenpraktijk. Hij werkte zich zestig uur per week het schompes, terwijl zijn vrouw met haar angsten en grillen hem steeds meer tot last en steeds minder tot steun werd. Soms lag hij met hartkloppingen op bed uit te hijgen, als een versleten Pekinees.
Met de jaren begon ik moeite te krijgen met mijn vader. Die weerzin werd gevoed door mijn moeder. Zij walgde van zijn buik, de winden die hij liet na het eten, zijn blik als hij aan de AH-sherry zat. Een blik waarin ik vooral teleurstelling, zelfs minachting voor mijn persoontje las. Wat is er toch met dat joch! Hij lijkt zijn geschifte moeder wel!
Toen die geschifte moeder voor de tweede maal werd opgenomen en de kinderen uitvlogen, moest hij de hondjes uitlaten. Ik zag hem een keer staan toen hij zich onbespied waande, in de miezer van de singel. Huiverend in zijn zwarte trenchcoat, de kraag opgestoken rond de kalende schedel, een peuk brandend tussen de lippen. Met aan zijn voeten de Pekinezen die drollen draaiden en deze aan hun kontharen meesleepten. Ik zag hem piekeren over zijn vrouw die hem niet meer wou, over zijn zoon die hij niet begreep. ’t Was voor het eerst dat ik hem niet zag als vader, maar als een wezen gegijzeld door het Lot. Wachtend op een wonder.
De dierenarts zei dat het zó gebeurd zou zijn. Dat Pingetje vredig zou inslapen. Ik hield hem in mijn armen toen de naald in het diertje verdween. Maar Pingetje sliep niet vredig in. Integendeel, hij begon te stuiptrekken. De krampen waren hemeltergend, alsof hij intense pijnen leed. De dierenarts werd zenuwachtig. Dit was hoogst uitzonderlijk! prevelde hij. Mijn vader en ik wierpen hem harde blikken toe. Na een eeuwigdurende minuut was het gedaan.
We hebben het lijkje in onze tuin begraven. Zwijgend en huiverend, alsof we de laatste restjes ter aarde bestelden van wat ooit ons gezin was geweest. Van dat ‘samen vissen’ is het nooit gekomen, maar dit vader-zoon moment zal me bijblijven tot het tijd is voor mijn spuitje.
