Kale Australische televisiemaker verovert Berlijn

Het succes van reizende televisieprogramma's hangt voor een groot deel af van de uitstraling van de reisleider. Vara's Boudewijn Büch bijvoorbeeld, ontspoort nogal eens in een hartinfarct-enthousiasme dat de plaatselijke bevolking danig van de kaart brengt en de kijker plaatsvervangende maagklotsingen bezorgt.

De BBC doet het stijlvoller met ex-Python Michael Palin, die de wereld afreist in tachtig dagen en zijn typisch Britse, wereldvreemde gestuntel van ironisch commentaar voorziet. Heel aardig, maar soms iets te aardig. Alleen Clive James (ook BBC) lukt het om, met zijn even scherpe als melancholische impressies in 'Postcards from...' iedere reis weer te boeien.

Clive James ziet er niet uit. Hij is kaal, oud, dik, lelijk en bovendien Australisch. Maar Clive heeft lef. In New York gaat hij in een leren SM-pak de hipste discotheek binnen, in Bollywood (India's low budget Hollywood) speelt hij een halsbrekende rol als zwaardvechter in een romantische avonturenfilm. Dit keer is Berlijn aan de beurt.

Clive heeft een auto toegewezen gekregen - geen BMW zoals hij gehoopt had, maar een Trabantje met brommermotor waarvan de uitlaatgiffen tot in de cabine doordringen. Als het koekblik 't na een dodemansrit door de stad (Clive houdt links) luid brullend heeft opgegeven vervolgt hij zijn tocht te voet.

Het wordt een odyssee vol desillusies. De Muur is inderdaad verdwenen en wordt in stukjes op de markt aangeboden ("If you put them all together you'll get a wall twice as long"), het niemandsland is nog steeds niemandsland maar biedt tegenwoordig plaats aan een circus(!), de beroemde café's uit de films herbergen geen Mariene Dietrichs maar arbeiders die borden vol opgevulde varkenssnuiten eten.

Ook het klatergoud van nachtelijk West-Berlijn kan Clive's spleen niet verdrijven. Gewapend met een Russische politiepet doet hij een hoedenfeest aan, maar valt daar volledig uit de toon tussen de hip young designers en electronic highway artists. Uiteindelijk belandt hij in Clärchen's Ballhouse - op Lady's Initiative Night.

Daar wordt hij, geflankeerd door andere eenzame gastarbeiders, door de bejaarde Helga ("She said she once danced with Bismarck") ten dans gevraagd. Het klikt niet echt ("If you'll ever meet her, give her my love but don't give her my address...") en Clive trekt zich terug om een liedje voor zijn droom-Marlene te schrijven. Dan liever de echte eenzaamheid.

Clive's voornaamste troef is zijn virtuoze commentaar. Hij weet zijn impressies diepte te geven met een humoristische, melancholische en ontzenuwende voice-over, waardoor het mogelijk wordt om van een campy gay-tent over te switchen naar de executieruimte van Hitler's samenzweerders zonder een moment in smakeloosheid te vervallen. Zo'n talent is een unicum in de televisiewerld. Kunst met hart.