Ex-vakantieman presenteert spel over rechtspraak

We leerden hem kennen als de opvolger van Marcel van Dam, als de nieuwe Ombudsman. Hij had een flabberige kop met uitpuilende ogen en een gezichtsuitdrukking alsof hij elk moment een hartinfarct kon krijgen. Zijn inzet grensde aan het psychopatische: als Van Dam zich de Openbare Aanklager van de Consumentenbond mocht noemen, dan kon deze vent rekenen op de status van Hanging Judge; briesend, hijgend en snoevend kwam hij op voor burgers die slachtoffer waren geweest van winstgeile bedrijven.

En verdomd: sinds de komst van Frits Bom durfde Hak geen rattestaarten meer in zijn blikjes te stoppen, en begon Albert Heijn met panische precisie op salmonella in zijn Biogarde te letten.

Boms betrokkenheid mocht dan vaak tegen de method-acting aanhangen, toch kreeg je nooit het gevoel dat het hem alleen maar om de kijkcijfers was te doen. Dat bleek pas toen hij tot Vakantieman gepromoveerd werd. 'De Vakantieman' was De Ombudsman met een hogere onkostendeclaratie: Bom reisde met zijn Vakantiemanbus hele continenten af op zoek naar Nederlanders die in den vreemde gedupeerd waren geraakt.

Als hij dan zo'n familie in een doorgerot nulsterrenchalet had aangetroffen liet hij ze hun vakantieleed in alle details voor de camera ophoesten. Prima leedvermaak. Bom wilde echter op safe spelen, en liet daarom iedere tien minuten een lekker ingevette Mokumse stoot met grote roodverbrande tieten 'Daaaag vakantieman!' in de camera tetteren. Met succes: voortaan was ook pa - glurend vanachter zijn krant - een vaste Bomkijker.

Dat Frits zijn VARA pamflettisme voor RTL4 hormonen spielerei had verruild, kon mij niet echt deren. Maar toen hij een serie over rechtspraak ging presenteren, verwachtte ik wel vraagstukken als: 'Mag een minderjarig meisje voor hoer spelen als haar vader daar toestemming voor geeft?'.

Tot mijn verbazing blijkt 'Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen' een fris opgezet, intelligent spel dat inzicht geeft in de complexiteit van rechtspraak. Per aflevering worden vijf kantonrechtzaken, waarover een rechter reeds uitspraak heeft gedaan, voorgelegd aan de kijker en aan drie juristen, waarvan één een bekende Nederlander die ooit rechten gestudeerd heeft. Zo verbaasde Frits Bolkestein, toch de Bommel van de vaderlandse politiek, vriend en vijand met zijn even kundige als sociaal bewuste uitspraken.

Opmerkelijk is dat de uitspraken van de juristen zelden eensluidend zijn en wel erg vaak afwijken van die van de rechter, terwijl het juist de kijkers zijn (zo te horen dezelfde randdebielen die vroeger de Ombudsman belden over bedorven maandverband en de Vakantieman over diarree op Kreta, en aankomen met 'nee-maar-ik-vind-gewoon-dat-argumenten') de uitspraak van de rechter correct inschatten. Dat geeft te denken.