Toen drugshandel nog romantisch was
De BBC heeft een interessante documentaire-serie over de geschiedenis van het Engelse gangsterdom gemaakt: 'The Underworld'. Archiefbeelden van politie-acties, suggestieve opnamen van duistere lokaties, interviews met getuigen, slachtoffers en (vaak onherkenbaar gemaakte) vaklui worden aan elkaar gepraat door de cockneystem van Bob Hoskins.
Het boeiende aan de serie is dat ze enerzijds de fascinatie voor gangsters voedt met verhalen over hun coolheid en zwarte humor, maar dat ze tevens probeert deze romantiek te ontzenuwen met details over sadisme, koudbloedigheid en verraad - de sfeer van film noir wordt overschaduwd door harde feiten.
In de laatste aflevering kon de. kijker eindelijk eens ongegeneerd meefantaseren met de boeven. Ze ging namelijk niet over maffiosi of huurmoordenaars, maar over amateuristische cannabissmokkelaars. Veelal hippies die, met een flair voor avontuur en een zwak voor het grote geld, eind jaren zestig de basis legden voor de belangrijkste soft drugs-lijnen.
En al was hebzucht ongetwijfeld hun belangrijkste motief, allen koesterden oprechte idealen over legalisatie en pacifisme: ze werden noch gehinderd door het schuldgevoel dat bij hun burgerlijke milieu paste, noch gedreven door de bloedlust die bij echte drugshandel hoorde.
Zo was er Charles, een beatnikdealertje dat stuff verkocht om zijn eigen blows te kunnen betalen. Hij stopte de kofferbak van zijn mini in Katmandu vol shit om even later met zweethandjes en een tight ass door de douanecontrole heen te glippen. De zenuwinzinking die daar op volgde werd al snel gecompenseerd met de euforie van een paar honderd pond winst.
Collega Chris, een bijna failliete casinohouder en fervent voorvechter van legalisering van de liefdesdrug, haalde met een gammel zeilbootje dertig kilo uit Marokko om van de winst vervolgens een veel te dure raceauto te kopen. Ook Howard wentelde zich vol overgave in de romantiek van de smokkel en propte tonnen hasj in de geluidsboxen van rockbands. Wat hen uiteindelijk nekte was de easy money: ze wisten van geen ophouden.
Het is moeilijk om geen sympathie op te brengen voor deze amateurs. Hun enthousiasme werkt ook nu nog aanstekelijk. En omdat ze zich nooit aan intimidatie of liquidatie hebben schuldig gemaakt, en uitsluitend in soft drugs hebben gehandeld, zie je hun zonden maar al te graag door de vingers. Hun mentaliteit steekt schril af tegen die van hun opvolgers, de echte drugsbaronnen.
Het is dan misschien ook beter dat de hippies uiteindelijk allemaal gearresteerd werden, omdat ze anders zonder twijfel omgelegd zouden zijn door hun nieuwe, immorele concurrenten. Wel is het wrang dat juist deze amateurs tien tot 25 jaar gevangenisstraf kregen (voorbeeldfunctie) en soms nog in de bak zitten, terwijl je het goedje dank zij hun pionierswerk nu halflegaal in winkel kunt kopen.
