Don Quichotte guerrilla style
Kritisch buizend Nederland wil de oerdegelijke BBC nog wel eens een hoog NCRV-gehalte toeschrijven. Klopt wel een beetje: de ooit befaamde Engelse satire heeft haar venijn zo langzamerhand verloren om voor een allessmorende gezelligheid plaats te maken. Gelukkig zijn de anders zo chauvinistische Britten nu zo dapper om een Amerikaan in te huren voor het nodige vuurwerk. Het is documentairemaker Michael Moore, die iedere maandagavond met zijn satirische 'TV nation' een uur lang knuppels in het hoenderhok gooit. In het Amerikaanse hoenderhok, dat wel.
Michael Moore ziet er met zijn buikje, floddercolbert, lange haren, basebal cap en metalen brilletje uit als een overjarige psychologie-student. Allemaal schijn. Als een ware Don Quichotte rijgt hij het ergste schorriemorrie aan zijn microfoon: Ku KJux Klanleden, corrupte politici, wapenfanaten, homo-haters, reactionaire Republikeinen - geen psychopaat is hem te bar.
Moore's belangrijkste wapen is charme. Hij oogt en babbelt zo gezellig dat zijn prooien hem voor naïef verslijten en hem als lotgenoot opnemen. Zo krijgt hij de zwaarbewapende leiding van survivalists-leger (12.000 leden!) zo gek om een middagje suikerspin te happen op de kermis en lukt het hem een KKK-bijeenkomst te ondermijnen met een 'love' gospelkoor en een Mexicaans feestbandje.
Als hij gelezen heeft dat volgens een nieuwe wet Amerikaanse Congresleden niet meer rechten hebben dan niet-gekozen burgers, spoedt hij zich naar Washington om daar een plaatsje te bemachtigen in hun restaurants, hun privé-metro of hun relaxcentra. Pas als hij een heel peloton beveiligingsambtenaren een zenuwinstorting heeft bezorgd en heeft aangetoond dat Congresleden nog steeds more equal zijn dan gewone stervelingen, gaat hij naar zijn volgende prooi.
Nou moet gezegd worden dat de BBC Moore buiten proportioneel spekt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een aflevering waarin hij een grimmig ogende maar volstrekt onschuldige zwarte Amerikaan rehabiliteert. De man is al meer dan twintig keer door de politie gearresteerd omdat hij er Verdacht uitziet'. Moore zet een reclamecampagne rond hem op poten compleet met posters en televisie-commercials ('This man is not wanted') om de politie onder de neus te wrijven dat de man geen misdadiger is.
Zo'n geintje zou onze Endemol zich niet kunnen permitteren. RTL4 heeft het tevergeefs geprobeerd met een vervelende persteek die zo opdringerig was dat je vanzelf sympathie kreeg voor de corrupte wethouder/foute fabrikant in kwestie. Misschien moeten onze commerciële zuilen naar een hoger NCRV-gehalte streven om dan een scherpe satirist bij de BBC weg te lokken. De dreiging van allessmorende gezelligheid is in onze cultuur in ieder geval voortdurend aanwezig.
