Comedy Grace under Fire ondermijnd door humor
Ik zag haar voor het eerst bij Jay Leno's talkshow: een grote, bijna lompe vrouw met geblondeerd haar en een mannenstem, die onafgebroken grapjes zat te ratelen. Een raar wijf, maar buitengewoon fascinerend en zeer intelligent. Bovendien had ze treurige slaapkamerogen boven een brutale grijns; een combinatie van kwetsbaarheid en streetbitch-credibility. Ik was op slag verliefd.
Brett Butler heette deze vrouw en ze maakt furore als Grace in de razend populaire serie 'Grace under Fire' (donderdag Ned. 3). Grace is een gescheiden vrouw van eind dertig met drie kinderen en een alcoholistisch verleden. Haar ex-man is een criminele truckchauffeur met losse handjes en een mollenbrein, die incidenteel aanklopt om indruk te maken maar geen cent aan de opvoeding bijdraagt. Sinds haar scheiding onderhoudt Grace haar koters met een ongeschoold baantje in een olieraffinaderij, en soms wordt ze bijgestaan door vrienden.
Grace zwoegt en zweet, léést in haar vrije tijd een goed boek, maar is allesbehalve een oude vrijster. Ze is scherp en geestig, heeft verschillende relaties en houdt van een stevige portie sex, al is ze huiverig om zich werkelijk te binden.
Als ik Butler niet bij Leno gezien had en deze synopsis in de televisiegids gelezen had, zou ik de serie waarschijnlijk gemeden hebben. Zelfgenoegzame Opzij-pulp. Maar 'Grace under Fire' is anders. Brett Butler, die de dialogen deels zelf schrijft, is een ervaren stand-up comedienne en waakt voor slap-feministische cliché's of politiek correcte levenslessen. Ze schuwt eigentijdse problemen niet maar ondermijnt al te pasklare oplossingen met sardonische humor.
Voorbeeldje: als een school-conciërge met Aids ontslagen dreigt te worden en Grace met een petitie voor hem op wil komen, haakt ze af wanneer hij een onbeschofte klootzak blijkt te zijn in plaats van - wat Grace (en de kijker) graag gewild had - een zielige homoseksuele loser. Brett durft Grace op haar bek te laten gaan.
Maar het zijn niet zozeer Butler's cynische stand-up grappen die de serie krachtig maken - deze zijn zelfs behoorlijk vermoeiend. 'Grace under Fire' is groots vanwege het drama dat extra lading krijgt door een sterk autobiografisch ondertoon: ook Brett trouwde veel te jong met een gewelddadige klootzak ("Mr. Right Hook"), was alcoholist en moest zich behelpen met klotebaantjes. "Brett's been through it all", en dat is goed voelbaar in de dramatische scènes.
Hartverscheurend is de aflevering waarin Grace onterecht bang is voor klappen van haar nieuwe vriendje. Of de scène waarin ze haar zoontje uitkaffert omdat hij een schoolvriendje 'nigger' heeft genoemd. Of het moment dat ze zich één keer heerlijk door haar foute ex-man laat tongzoenen. In Amerika is Brett Butler binnengehaald als DE nationale neofeministe. Maar daar is Grace veel te echt voor.
