Mediacircus rond rechtzaak football-icoon/filmster

Het proces tegen O.J. Simpson (in samenvatting op zondagavond, BBC 2) leest als een filmscenario. Sterker nog: een scenarist had het verhaal wat getemperd om het waarschijnlijker te laten lijken. Een zwarte, aantrekkelijke mediapersoonlijkheid (voormalig football-icoon, anchor man en filmster) wordt er van verdacht zijn blanke, aantrekkelijke ex-vrouw en haar blanke minnaar met een mes te hebben afgeslacht. De ster heeft geen alibi, maar wel een motief.

De Simpson-tragedie opende, zoals het een echte Hollywoodfïlm betaamt, met een flinke dosis actie: een voortvluchtige O.J. wordt in zijn witte Ford Bronco door een dozijn loeiende politiewagens achtervolgd, daarbij door CNN vanuit een helikopter gefilmd en live over de wereld uitgezonden. Sensatie!

Maar ook het proces dat erop volgt lijkt, met zijn perfecte casting, een aflevering van Perry Mason: een droogcynische Japanse(!) rechter die de media-hype zoveel mogelijk wil drukken; een officier van justitie met zwartomrande stresswallen die zich als een bitch from hell in de getuigen vastbijt; een politieman die zeer bezwarend bewijsmateriaal tegen O.J. heeft gevonden maar er buitengewoon racistische opvattingen op nahoudt; een huisvriend van de Simpsons, een Californische flierefluiter met acteer-aspiraties, die tijdens zijn getuigenis zo fotogeniek en ontwapenend overkomt dat hij nu meer filmrollen aangeboden krijgt dan in de afgelopen tien jaar.

Er wordt gelogen, gemanipuleerd, gehakt, omzeild, gesneerd. En er wordt waarheid gesproken. Tenminste, zo lijkt het. Want het is net een film. Zoals de schrijver opmerkte: "Los Angeles is trapped between Hollywood and Disneyland."

Dat Amerikanen tragedie toch vooral als handel beschouwen blijkt uit de schattingen van de totale O J.-merchandising: 200 miljoen dollar. Alleen al de bestsellers leveren zo'n vijftien miljoen dollar op - waaronder een boek van O.J zelf (hij moet scoren vóór hij veroordeeld wordt). Televisiestation CNN heeft een kijkerstoename van zo'n 600 procent (concurrente Oprah is kansloos) en kan zodoende de prijs van haar commercial-zendtijd.van 3.000 tot 25.000 dollar opdrijven.

Behalve het live rechtbankverslag trekt CNN extra kijkers met een tweede circuit van talkshows waarin O.J.'s advocaten zijn onschuld aannemelijk proberen te maken. Voor de deur van het gerechtsgebouw is er een complete markt van O.J-produkten: van T-shirts tot spullen uit een hotelkamer waar O.J. ooit verbleef. Het restaurant waar O.J.'s ex-vrouw haar laatste maaltijd gebruikte, slaat een miljoen dollar uit de extra klandizie. Presleyaanse waanzin.

Als O.J. wordt vrijgesproken, zal zijn carrière de grootst mogelijke 'boost' gekregen hebben die denkbaar is. Daar zal hij echter alleen maar van kunnen genieten als hij zijn ex desalniettemin (met voorbedachten rade) heeft vermoord. Wat het vonnis ook moge wezen, het zal controversieel zijn: de jury wordt evenzeer met politiek correcte, maar o zo discutabele argumenten gemanipuleerd, als met geraffineerd gecamoufleerde racistische vooroordelen. Net Hollywood.