De kleuterleidster en de beroepshomo

In de categorie 'televisie-presentatoren die hun kijkers en gasten behandelen als randdebielen' kun je vier ondersoorten onderscheiden.

De eerste is intelligent, en realiseert zich dat zijn doelgroep uit louter imbecielen bestaat en als zodanig bejegend moet worden (spelletjesleider Rolf Wouters). De tweede is dom, en meent in zijn doelgroep onterecht een gelijke gevonden te hebben en als zo danig te kunnen bejegenen (filmkenner René Mioch). De derde is ook dom, maar heeft de mazzel dat zijn doelgroep precies even stompzinnig is als hijzelf (Ron Brandsteder, Tineke).

Een vierde categorie is ietwat gecompliceerd. Ze bestaat uit presentatoren die ooit klatershows of kinderprogramma's verzorgd hebben, en pas na lang zeuren naar de 'volwassen' televisie gepromoveerd werden, maar nog steeds onder het matriarchale/patriarchale of luchtige/gladde aura van hun vorige televisie-incarnatie gebukt gaan. De categorie van Ria Bremer en Jos Brink.

Ria Bremer kent u wellicht nog van het kinderprogramma 'Stuif 'es in' (laat Pleistoceen), waarin ze met de flair van een diepgevroren dorpsonderwijzeres hordes jeugdige anarchistjes probeerde te mennen. Een paar jaar later wist ze een plekje bij Televizier af te dwingen, om daar hevig fronzend feitjes van de autocue op te lepelen. Ria was een Serieuze Journaliste geworden. En nu heeft Ria dan eindelijk haar eigen talkshow. 'Via Ria'.

'Via Ria' is uiterst serieus. Te serieus voor Ria. De kleuters hebben plaatsgemaakt voor volwassen Nederlanders, en zijn stuk voor stuk praatgraag. Ria heeft haar zweethandjes er vol aan. Ze wil voortdurend uitvallen met: "En nu even je mond houden!", maar ze moet redelijk blijven. Genuanceerd. Volwassen. "U komt dadelijk aan het woord..." sputtert ze. Inwendig zie je haar stampvoeten. Krijsen. Slaan, 't Liefst zou ze praatgraag Nederland gewoon in de hoek zetten. Nooit beseft hoe professioneel Tineke eigenlijk is.

Jos Brink behoeft geen introductie. Wel een krans. Deze perfect ingezeepte spelletjesrat heeft immers, samen met Fred Oster, de basis van televisiehypocrisie gelegd en slijm venijn tot kunst verheven. Een legende. Brinks buitenechtelijke flirtages met Echte Cultuur dwingen echter beduidend minder respect af (denk aan zijn geslaagde verkrachting van de Max Havelaar).

Zo is zijn rol als presentator van NCRV's 'Heilige Huisjes', waarin hij op quasi ludieke wijze in de geschiedenis van heiligenlevens behandelt, zelfs zum kotzen. Hij spreekt de vaak bejaarde historici en andere heiligenkenners aan als waren ze ignorante senielen, en boort vervolgens de kijker met uitgekiende quasi nonchalance pasverworven ditjes en datjes door de neus. Brinks pedanterie geeft de anders zo kneuterige maar integere NCRV-toon de bijklank van een ordinaire Bingosfeer. Stuitend. Nooit beseft hoe beschaafd Ron Brandsteder eigenlijk is.