Columns over tv-programma's 1993-1998
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
EO-programma Omega ontmaskert heilige kinderen
Als atheïst ben ik wel eens jaloers op mijn religieuze medemens. Meeswingen in een gospelkoor, zelfkastijding, duiveluitdrijving, voettocht naar Santiago - da's pas intens leven. Maar het lijkt wel of een dergelijke devotie alleen in andere culturen voorkomt, of ze niet met onze zwarte kousennatuur rijmt.
Neem ons schrijnend gebrek aan religieuze wonderen. Ooit gehoord van een Rotterdams Jezusbeeldje dat ging bloeden? 'Wij hebben geen wonderen nodig om te geloven' lijkt het motto hier. Praatprogramma Omega van de EO boog zich over het fenomeen Heilige Kinderen, oftewel kinderen die voetbalstadions vullen met donderpreken. In andere landen wel te verstaan. Gods stem of afgoderij?
"Vindt u ook niet dat kinderen kinderen moeten blijven? En hoe zou u het vinden als uw buurjongen van acht een boodschap van God aan u doorgeeft?" Nog voor Omega van start is spreekt presentator Otto zijn scepsis uit over het fenomeen. Hij heeft een aantal gasten uitgenodigd die zijn argwaan - uiteraard - moeten bevestigen. Onder wie een dominee (gekscherend 'kind in hart en nieren' genoemd door Otto), een relischrijfster met borduurblik, en een kankerdokter uit Amerika. Allen – uiteraard- in den Here.
Ze krijgen een filmpje te zien over de Indonesische Rebekka die al sinds haar vijfde Gods woord predikt. Nooit bijbelstudies gedaan: een spontaan medium. Een wonder? Omega's gasten beginnen met relativerende praatjes. De dominee merkt op dat predikende kinderen wel vaker in de geschiedenis opduiken, de schrijfster vertelt dat het ook in Nederland voorkomt dat tieners 100 procent voor God gaan, de dokter legt uit dat doodzieke kinderen vaak Gods woord verkondigen. Niets aan de hand dus.
De stemming slaat echter om als er sensationele beelden volgen van Rebekka die 50.000 aanbidders in extase brengt en licht begint uit te stralen. De dominee: "Kijk, het is natuurlijk levensgevaarlijk als kinderen als heiligen vereerd gaan worden!" De schrijfster: "Je kunt wel zien wanneer de duivel aan het werk is!" De dokter: "Bij dit soort stadiontaferelen wordt het kind vereerd, niet de boodschap!" Et cetera. De Nederlandse God is een nuchter type. Die houdt niet van wonderen.
En Otto's interpretatie? Volgens hem kon je het fenomeen Heilige Kinderen verklaren uit de verkilling van de maatschappij. We zouden te afgesloten zijn geraakt voor gewone preken en daarom zou God ons via een omweg - de kinderen - alsnog proberen te bereiken. Hun woord wordt immers minder argwanend aangehoord.
Maar. Dat zou betekenen dat God van zieltjes, die nog geen volwassen opvattingen over hem hebben ontwikkeld en geen keuze hebben gemaakt, gebruik maakt om zijn evangelie te verspreiden. Da's behoorlijk pervers. Dan klinkt 'wonder' een stuk devoter.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Bikini-special met Katja, Babette en Guusje
Ik begrijp sekssymbolen niet. Ze zitten altijd te zeuren dat ze niet serieus genomen worden, dat het publiek alleen maar oog heeft voor hun rondingen en niet voor hun artistieke prestaties. Godallemachtig, wat ik er niet voor over zou hebben om als lustobject gezien te worden! Mijn ultieme dagdroom is dat vrouwen op me af stappen met "Rein jongen, ik vind je stukjes klote maar wat heb jij een ontzettend geil lichaam!" Eén zo'n opmerking en ik zou nooit meer een columnpje uitpoepen.
Voor sekssymbool Katja Schuurman (Goede Tijden, Slechte Tijden) is erotische adoratie geen dagdroom maar keiharde status quo. En ze vaart er wel bij. Dat kan niet gezegd worden van GTST-collega's Babette en Guusje, met wie Katja een hitje heeft gescoord. Samen moesten ze lustobjectje spelen op Mallorca.
Ik had nooit van Katja Schuurman gehoord tot ik haar in een clip met twee andere meiden snapte. Katja stond onbeschaamd geil tegen een pilaar te rijen terwijl de andere twee - Babbette en Guusje dus - iets hadden van: 'Ja, ik ga me daar een beetje aanstellen zeg'. Ik vroeg me af hoe die drie het met elkaar uithielden, op vakantie bijvoorbeeld.
Nou betekende de 'special' op Mallorca natuurlijk wel keihard werken voor de dames. De hele dag in bikini met de camera flirten en veel interviews doen, want Nederland is razend nieuwsgierig naar de vrouwen achter deze lichamen. Dat geflirt bleek echter een probleem. Voor Guusje en Babette dan. Met zichtbare tegenzin liepen ze over het strand te sjouwen, steeds met zo'n blik van: 'Hoor es, we zijn serieuze actrices dus je moet echt niet denken dat...'
Helaas maakten de dames evenmin indruk in de interviews (Babette: "Het meest verbaasd ben ik over de manier waarop ik mezelf heb geëvalueerd in de zin dat ik natuurlijk ben begonnen als een soort afhankelijk actrice"). Ze zeurden en zeurden over de relativiteit van succes, piekerden zogenaamd of glamour (lees: exhibitionisme) wel binnen hun ambities paste. Zelden zulke zeikerige sekssymbolen gezien.
En Katja? Die was volkomen in haar element. Als een bronstige ree dartelde ze over Mallorca's palmenstrand, flirtte met de camera alsof het een dildo was. Een natural. Goed, in de interviews bleek ze niet echt een licht ("Ik weet niet hoe ik aan mijn succes kom") maar haar ongekunstelde kontgedraai en borstgepronk staken verfrissend af tegen het verkrampte gechagrijn van Babette en Guusje.
Die voelden dat dondersgoed aan, want ze lieten geen gelegenheid schieten om Katja's exhibitionisme af te zeiken, steeds onder het mom van een geintje ("Kijk, zó doet Katja met haar heupen"). Trutten. Dankbaar moeten ze haar zijn. Zonder Katja's gekir waren ze nog steeds wat ze eigenlijk zijn: tweederangs a-seksuele zeepactricetjes.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Bart de Graaff is geen leuk mannetje
Bart de Graaff is de kleinste fïlmpersoonlijkheid van Nederland. Eén meter veertig ofzo. Ik weet een beetje hoe het is om klein te zijn. Van de middelbare school dan. Terwijl de meisjes in mijn klas naar de één meter zeventig doorschoten, bleef ik op de één vijftig hangen. Jarenlang.
Een vreselijk gevoel was dat. Niet omdat ik zo gepest werd, maar omdat ik niet serieus genomen werd als man - ik was een 'leuk kereltje'. Inmiddels ben ik uitgegroeid tot de 1.87 (met cowboylaarzen l .92) maar op schoolreünies zul je me niet snel zien.
Voor Bart de Graaff liggen de kaarten anders. Hij heeft een ziekte waardoor hij altijd een leuk kereltje zal blijven en maakte van zijn handicap een handelsmerk. Bart is zelfs een Bekende Nederlander geworden. Petje af. Maar het trauma voorbij? No way. Diep in zijn hart koestert Bart een haat tegen Grote Mensen. Dat straalt van hem af in Veronica's 'Boobytrap'.
In de leader zien we hoe een machine een kereltje in elkaar zet: rond hoofd met kuifje en apegrijns, knalgeel pak met oranje strik. Het is Bartje! Lachen! Zeker lachen, maar niet om Bart. Want Boobytrap draait om leedvermaak. De slachtoffers zijn grapjassen die zich op kantoor onmogelijk gemaakt hebben bij collega's en nu - onder toeziend oog van Barts verborgen camera - zelf voor schut worden gezet.
Lijkt leuk. Is schokkend. Neem Reinier: 35+, groen colbert, domme snor. Reinier moet van zijn baas zogenaamd een gesloten bankgebouw keuren in verband met sloop. Eenmaal binnen komt hij voor een akelige verrassing te staan: zware jongens zijn bezig een kluis te kraken.
Reinier schrikt zich het leplazarus. Hij wordt vastgebonden, geïntimideerd en zelfs met de dood bedreigd. Pas na tien minuten doodsangst ("Nnnee echt, ik zal m'n mond houden!") en een volgepoepte onderbroek knalt de deur open en springen Reiniers collega's tevoorschijn: "Boobytrap, Boobytrap! Hahaha!"
De grappen gaan van Boobytrap gaan veel te ver om voor practical jokes door te gaan; dit soort geintjes kan trauma's veroorzaken. Ook in de studio laat Bart zich van een akelige kant kennen. Hij pikt een bejaarde man uit de zaal en laat hem in een Minnie Mouse-rokje rondlopen, hij deelt katten uit aan provincialen (tegen een Brabo: "Is dat Nederlands dat je praat!?").
Vooral jongedames zijn z'n doelwit. Bij één springt hij op schoot ("Dat is panieken hè!"), bij een ander doet hij een kikker na en vraagt haar dan om hem vol op de mond te zoenen, zodat hij weer prins wordt. Bijna hysterisch piept ze: "Alsjeblieft! Hoeft dat niet!" Bart moet lachen als een hyena. Hij zal nooit genoeg boobytraps kunnen verzinnen om zijn gram te halen. Maar hij is in ieder geval geen leuk kereltje meer.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Oprah signaleert overal foute mannen op het Web
Oprah Winfrey heeft de People's Choice Award gekregen voor Best Female Performer. "Goh, ik wist niet dat ik een artieste was," kirde ze vol valse bescheidenheid. Nou wil Oprah misschien niet voor showvrouw versleten worden, haar ambities gaan veel verder dan die van een normale talkshow host. Ze wil de annalen ingaan als de Moeder van Amerika, als moederkloek die het volk behoedzaam door Uncle Sams ethische moeras leidt.
'Stranger: Danger' is haar stokpaardje, oftewel: achter iedere lantarenpaal schuilt een Vreemde die ons wil beroven/verkrachten/vermoorden. "Vreemden zien eruit als u en ik," weet ze, "ze hebben geen littekens of bochels of tatouages." Ze licht ons regelmatig voor met filmpjes waarin een acteur-verkleed-als-politieman mensen bij winkelcentra weglokt ("Uw auto is opengebroken, kunt u even meekomen...") om ze vervolgens een standje te geven ("Als ik een schurk was had ik zo kunnen vermoorden!"). Schapen, dat zijn we!
Dus voortaan de melkboer om zijn identiteits-papieren vragen? Wel, de moderne Vreemde komt niet langer aan de deur. Hij zit al in de huiskamer. Op Internet.
Internet is behalve een wereldbibliotheek en masturbatiewalhalla het laatste toevluchtsoord voor loners. Voor stumpers met straatvrees, pleinvrees, smetvrees, neukvrees of gewoon praatvrees die hun hart willen luchten bij andere cyberloners.
Of bij een cyberVreemde. Want zo'n babbelbox is een anonieme en dus ideale arena voor sociale roofdieren. Martha, te gast bij Oprah, weet daar alles van. Al tijdens haar eerste surftrip door Internet maakte ze kennis met Thorne. Het klikte meteen. Thorne hield ook van poëzie en Russische films en zonsondergangen.
Mr. Right kampte echter met een probleem: hij was terminaal ziek. Nog enkele weken te leven. Ze maakten een afspraak en besloten een week later te trouwen. Pas na drie maanden huwelijk, waarin Thorne niet dood gaat, zijn onderbroek nooit uitdoet en voortdurend zijn borst in verband heeft 'wegens een auto-ongeluk', achterhaalt ze de schokkende waarheid: Thorne is een vrouw, kerngezond en klaploperig! Einde relatie. "Ik had dood kunnen zijn!" snikt Martha uit op Oprahs borst.
Waarom Martha dood had kunnen zijn wordt niet duidelijk, maar ze heeft haar lesje geleerd. "Internet is gevaarlijk. Je kunt beter contact zoeken via buurthuis of kerk!"
Arm Internet. Krijgt overal de schuld van. Er zijn al providers die de babbelboxen blokkeren en er komt software die obsceniteiten filtert. Maar Internet kan nooit genoeg gecastreerd worden voor beroepsslachtoffers als Martha. Martha herkent nog geen Vreemde als hij onder de littekens, bochels en tatoeages zit. Daar kan zelfs een paranoïa-artieste als Oprah niets aan doen.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
De uitgekookte waarheidsdrang van Mulder en Scully
Een lullig, microscopisch klein versteend wormpje in een meteoriet. Dat is de enige aanwijzing dat er buitenaards leven heeft bestaan. En dan nog heel misschien. Het zal UFO-liefhebbers een worst wezen: het geloof in buitenaardse intelligentie is sterker dan ooit. Dat blijkt uit het succes van The X-Files, de eerste science fiction-serie die marsmannetjes serieus neemt.
X-files is een verzamelnaam voor moordzaken waar de FBI met conventionele onderzoekstechnieken geen vat op krijgt. Die zaken lopen uiteen van buitenaards bezoek tot telekinetisch wurgen, van spontane zelfontbranding tot amfibisch kannibalisme. De files worden aangepakt door agent Fox Mulder (David Duchovny) en collega Dana Scully (Gillian Anderson).
Mulder en Scully zijn eikaars tegenpolen; hij is een fanatieke 'believer' in het bovennatuurlijke, zij een scepticus die nog met wetenschappelijke verklaringen aan komt zeuren als ze over een alien struikelt. Altijd kibbelen die twee dus, maar partners door dik en dun. Bovendien hebben ze een onuitgesproken flirt die zo broeierig is dat Duchovny en Anderson tot sekssymbolen zijn gebombardeerd - een hele prestatie voor een acteur die zijn teksten monotoon opdreunt en een actrice die nooit uit haar mantelpakje gaat.
Maar voor geile fratsen hebben Mulder en Scully geen tijd. Veel te druk met aliens. De moderne alien is niet langer de New Age-messias zoals in het afgelopen decennium, maar een schimmige Torn Poes die uit is op menselijk weefsel. Een kille laborant. En hij bestaat nog echt ook. De schrijvers van The X-Files - en dat is cruciaal voor het succes van de serie - putten inspiratie uit degelijke UFO-bronnen.
Bijvoorbeeld uit de sessies van psychiater John Mack, een Harvard-professor die cliënten behandelt die beweren door aliens ontvoerd en fysiologisch onderzocht te zijn. Dit ontvoerings-fenomeen (dat in Amerika zo serieus genomen wordt dat zo'n beetje iedere burger daar wel een keer ontvoerd blijkt) moet Mulders fanatisme verklaren: zijn zus zou als kind per vliegende schotel meegenomen zijn. Tot op de dag van vandaag probeert hij weer in contact met haar te komen.
Tekenend voor de kwaliteit van de serie is het raffinement waarmee de UFO-documenten in de scripts worden verwerkt. Sterker nog, er wordt zelfs voorkennis verondersteld, bijvoorbeeld over de gecrashte vliegende schotel te Roswell. Zo'n aanpak lijkt riskant maar is juist sluw: de UFO-fans, en dat zijn er zo langzamerhand miljoenen, voelen zich eindelijk serieus genomen, krijgen dat ons-kent-ons-gevoel.
Een soortgelijk effect heeft het andere stokpaardje van The Files: samenzweringstheorieën. Die geven de 'en-mij-belazeren-ze-niet'-kick. The X-files drijven op de theorie dat de overheid informatie over UFO's achterhoudt en zelfs met aliens samenwerkt: menselijk weefsel in ruil voor technologische informatie. "Trust no one..." stamelde Mulders informant met doorzeefde borst. "Joh, dat doe ik allang niet meer", snoeft de kijker en voelt zich lekker uitgekookt.
Hoe goed buitenaards bezoek en paranoia ook in de markt liggen, de makers vinden dit te mager voor een wekelijkse serie. Daarom wisselen ze af met B-filmverhaaltjes over zo'n beetje ieder paranormaal of bovennatuurlijk verschijnsel. Ook hiervoor peuren ze uit degelijke bronnen, van wetenschappelijke archieven tot het Groot Mythen & Sagenboek, al lijkt het scenario soms op een krantenberichtje gebaseerd ('Monster van Loch Ness blijkt krokodil') of regelrecht uit de duim gezogen.
Belangrijker dan de plot is echter de uitstraling van de schurk. En gezegd moet worden dat de casting director altijd weer een onbekend talent met lugubere uitstraling weet te strikken. Heftig huiveren was het om Tooms, een amfibie-achtige moordenaar die zijn lijf door de kleinste kelderraampjes kon persen om de lever uit zijn slachtoffers te rukken. Eén blik op zijn smoel en je wist dat hij trek had.
Spannend of niet, Mulder wil je toch het liefst in de weer zien met aliens. Je wil dat hij zijn zus terug vindt, dat hij contact maakt met aliens. Het is deze zoektocht die zo'n band met Fox Mulder schept maar waardoor je de andere verhaaltjes als oppervlakkig entertainment ervaart. "The truth is out there...." The X-files als eerste science fact-serie?
Wel, met die feitelijkheid kon het wel eens tegenvallen. Belangrijker is dat de auteurs kwaliteitstelevisie maken voor toch zeer breed publiek, uiteenlopend van pure UFO-nerd tot die-hard horrorfan tot occulte dromer. En gelukkig neemt de serie zichzelf niet altijd serieus. In een speciale aflevering worden niet alleen Mulder en Scully op de hak genomen, maar ook de kijker: een gebrild eikeltje dat ze overal ziet vliegen. Dat hebben ze met Trekkies nooit durven flikken.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Kinderleed is er toch vooral in Andere Culturen
Tien uur biologie, technologie, geschiedenis en natuurkunde per dag: de dagelijkse programmering van Discovery Channel lijkt een aanvullend pakket voor de bedlegerige middelbare scholier. Maar wee de ouder die de programma's nooit eens werkelijk bekijkt. De 'biologie' blijkt een jacht op hongerige mensenhaaien, de 'technologie' een special over Magnum revolvers, de 'geschiedenis' een reconstructie van Charles Mansons moordpartijen en de 'natuurkunde' een live verslag van tornado's.
Discovery kweekt meer sensatie dan alle RTL's en SBS-en bij elkaar. En zo mogelijk nog gevaarlijker voor kinderzieltjes: het kanaal drijft op xenofobie. Discovery is gemaakt voor de Amerikaanse burger, die dagelijks gevoed wil worden in zijn angst of walging voor het onbekende. Maar ook een weldenkende Nederlander kan erin stinken. Ik bijvoorbeeld.
The Justice Files. Een Discovery-serie die zich richt op onrecht, in dit geval op buitenlands kinderleed. "Als een kind lijdt gaat het om een misdaad die landsgrenzen overstijgt," beweert de geblondeerde presentator stellig. Volgen beelden van kinderarbeidertjes op suikerrietplantages in de Dominicaanse Republiek en van kinderarbeidertjes in Russische slavenkampen. Ellende in Verweggistan.
Discovery weet dat leed niet té xenos moet worden, anders verliest de kijker zijn invoelingsvermogen. Daarom draait het hoofd-item om de moord op de 16-jarige Palestijnse Tina, die tien jaar geleden met haar familie naar Missouri emigreerde. Ondanks haar fundamentalistische ouders ontpopte Tina zich als een All American Girl: populair op school, een zwart vriendje, en 's avonds bijverdienen in een supermarkt. Heel normaal voor Amerikanen, een schande voor Arabieren.
Zó veel schande dat Tina's vader haar met een mes doodstook terwijl moeder haar vasthield. Tenminste, dat zou blijken uit tapes die de FBI opgenomen heeft. Die luisterde het gezin al maanden (illegaal?) af op verdenking van terroristische activiteiten. "Helaas zat er op moment van de moord niemand te luisteren," vertelt de presentator quasi betrokken, terwijl wij naar Tina's doodskreten op de tape kunnen luisteren.
Volgens een deskundige betreft het een eeuwenoud Arabisch ritueel, en om dit te staven legt hij een bliksembezoek af aan een tweeduizend jaar oud dorpje nabij Jeruzalem, waar een boer hetzelfde met zijn dochter heeft gedaan. Jaja.
Is het zeker dat Tina door haar ouders werd vermoord? Nee. Daar is de tape te vaag voor. Haar vader beweert uit zelfverdediging gehandeld te hebben, zijn dochter zou hem met een mes te lijf zijn gegaan. Tina's zus beweert dat Tina een agressief kind was. Maar de kijker heeft allang zijn oordeel geveld. En het erge is: ik ook.
Ik word helemaal ingepakt door de onweerstaanbare, quasi objectieve zie-je-wel-toon van de reportagemakers. Nooit eerder zo'n onbevangen weerzin tegen Arabisch fundamentalisme gevoeld. Erg fout en erg lekker. En erg knap van Discovery: zo'n gevoel hebben ze me op school nooit kunnen aanleren.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
How low can you go in Over de Roooie
'Lekker goedkoop'. Dat moet het uitgangspunt geweest zijn van John de Mol toen hij 'Over de Roooie' verzon. Over de Roooie is een straatspelletje waarbij willekeurige voorbijgangers door het SBS6-team aangeklampt worden om iets gênants te doen. Voor duizend gulden. Lijkt heel wat, een rug per deelnemer, maar is peanuts vergeleken bij de studiohuur van het gemiddelde fortuinrad.
Toch is niet het budget de troef, maar leedvermaak: wij Nederlanders lachen graag om een vent die naakt met een regenton om zijn kruis een dansje in de regen doet, of om een dikke vrouw die met het duizend guldenbiljet tussen haar billen een varken imiteert. Omstanders snellen toe alsof er een ongeluk is gebeurd, of stuiven uiteen als hun wordt gevraagd mee te doen. Critici spreken schande van deze onderbroeken-TV, maar soms overstijgt de Roooie haar middeleeuwse karakter en krijgt ze de glans van een sociologisch onderzoek.
'Binnen vijf minuten vijf mannen bij elkaar lonken' luidt de opdracht dit keer. Roooie-presentatrice Wendy van Dijk, een blonde muizensnoet met de inborst van een hyena, pikt hiervoor geen vrouwen uit, maar kerels. Oftewel: hoezeer is de Nederlandse man bereid om voor homo versleten te worden. Niet bijster, zo blijkt. De eerste weigeraar doet het in zijn broek ("Nee, ik v-v-val niet op mannen"), de volgende begint te briesen ("IK VAL NIET OP MANNEN!").
Dan komt Robert. Robert is een sullige Brabo met dikke oogleden. Wendy spreekt hem listig aan met "Kun jij een beetje flirten? Geef eens een knipoog!", waarop Robert een dik ooglid toeknijpt. Hij voelt zich gevleid. Dan wappert Wendy een duizendje voor zijn neus en vertelt dat het mannen zijn die hij moet versieren. Robert schrikt, maar is verkocht. Hij neemt plaats op het geïmproviseerde terrasje en begint te fluiten en te knipogen dat het een lieve lust is. De meeste mannen reageren met de denk-je-soms-dat-ik-flikker-ben-blik, maar verdomd, al binnen een minuut schuift er een knul aan. Dan nog een. Binnen vijf minuten zit het terrasje vol. Met mannen.
Een opmerkelijk resultaat. Zó opmerkelijk dat ik me afvraag hoe het in godsnaam mogelijk is. Worden we belazerd? Roberts looks en gestonewashde bandplooispijkerbroek werken bepaald niet als een erotische magneet. Dan dringt het tot me door: Roberts gasten zijn geen homo's met slechte smaak, maar sociaal uitgehongerde loners, suckers die vroeger de tijd doodden met patiencen en nu winkelstraten afstruinen naar de rode jackies van het SBS-team. Niet voor de poen, maar voor tien minuten vernedering voor de camera. SM'ers zonder libido. Arme Robert. Hij moet nog de hele avond met ze stappen. Patiencers kunnen erg lang doen met duizend piek.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Voormalig föhnacteur nu ongeschoren premiejager
Ze zullen het daar niet het Swiebertje-syndroom noemen, maar ook in Amerika worden televisiesterren door een rol gebrandmerkt. Kun je je Cheers' Ted Danson anders voorstellen dan als barman Sam, Star Trek's William Shatner anders dan Captain Kirk?
Soms, heel soms, lukt het ze te reïncarneren. David Hasselhoff werd, na jaren tegen zijn auto gepraat te hebben (Knight Rider) badmeester van Pamela Anderson (Baywatch); Caroll O'Connor wist zich van reactionaire huisvader (Archie Bunker in All in the Family) te transformeren in een degelijke politieagent (Heat of the Night). Het kan dus wel.
Sterker nog, sommige metamorfosen tarten de wetten der natuur & logica. Neem Lorenzo Lamas. Tien jaar geleden nog een weke, mooie jongen met foute föhncoupe in de soap Falcon Crest, tegenwoordig een biker/premiejager met ongeschoren smoel. Renegade op RTL5.
Reno heeft een Verleden. Ooit was hij een politieagent ('good at his job'), maar toen hij tegen corrupte collega's getuigde werd zijn vrouw vermoord en kreeg Reno de schuld. Zo gaat dat in Amerika. Nu is hij voortvluchtig en verdient hij de kost als premiejager. Niet dat Reno elke aflevering een zakdoek volsnuit om zijn overleden eega - hij heeft het zo druk met sjanzen dat je je afvraagt of zijn vrouw geen zelfmoord gepleegd heeft - maar stil verdriet geeft een mensenjager een romantische dimensie. En om die romantiek draait het allemaal.
Want Renegade mag dan met alle karatekicks en achtervolgingen een typische jongensserie lijken, hij is toch vooral een geile fantasie voor meiden: Lamas heeft zich helemaal aangepast aan de smaak van moderne meiden. Hij heeft z'n haar vijf jaar laten groeien, z'n baard tweeëneenhalve dag laten staan, cowboylaarzen-met-sporen aangetrokken plus enkellange spaghettiwesternjas, en stopte als finishing touch een opgerolde sok in zijn 501. Een popster met dubbelloops.
Jaloerse jongens zullen opmerken dat zo'n outfit allesbehalve handig is voor een bounty hunter (lange haren raken tijdens een vechtpartij in de klit en die lange jas komt tussen de spaken van zijn motor). Het zal de meiden een zorg zijn. Reno is de ultieme Camel Man met Diepe Gronden die op zijn Harley Softail door de bloedrode zonsondergang van de woestijn dendert, zijn manen wapperend in de wind. Altijd op zoek naar een geschikte plek om zijn shirt uit te trekken.
Renegade doet het goed. En Lorenzo doet het goed, want hij produceert de serie eigenhandig (en vult zijn zakken dus extra snel). Toch hangt hem een donderwolk boven het hoofd. Want Falcon Crest mag dan voor de meeste moderne meiden een prehistorische en dus onbekende zonde zijn, er komt een dag dat de soap herhaald wordt. Lamas in discobloes, stijf onder de haarlak. Tegen zo'n Verleden helpt zelfs geen tweede reïncarnatie.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Nederlandse serie Westzijde Posse ontbeert Tatjana
De IKON kan niet genoeg van ze krijgen, maar ik kan ze niet luchten of zien: randgroepjongeren. Een pak slaag, dat moeten ze krijgen. Ze lopen de hele dag maar een beetje rond te hangen, over gympen te ouwehoeren, patat te vreten en op de maatschappij te kankeren. Zo bouw je geen economie op!
En om de een of andere reden denken ze dat ze dat ze in downtown New York wonen, in plaats van Nieuwegein-Zuid, zeggen ze 'fuck you!' in plaats van 'krijg de tering!' Nou kan ik me nog voorstellen dat de IKON saaie docudrama's over deze lamlendo's maakt, niet dat Dick Maas, het genie achter Flodder, een entertainende TV-serie in hen heeft gezien: Westzijde Posse. Elke zondag op Veronica.
"Altijd de éérste zijn, nooit meer de laatste zijn... " De tekst van het leaderliedje is even onzinnig als de titel van de serie. Wat nou Westzijde Posse? Posse is toch Amerikaans voor een groep cowboys die te paard desperado's achtervolgt? En over welke westzijde gaat het eigenlijk? De westzijde van het IJ?
Neen, de westzijde van Maas' First Floor Studio's in Almere. Daar heeft Maas een 'straat' opgetrokken die een kruising lijkt tussen Hill Street Blues, Do the Right Thing en Amsterdamned. Grote cruisende auto's, slenterende Surinamers, spuitende brandweerkranen, agenten met baseballpetjes en Ray Ban zonnebrillen (en Amerikaans accent!). Downtown Almere, cool man.
Hier moet een raciaal geklutst groepje beginnende acteurs opgeschoten jong doen. Dus grafitti spuiten, agentje pesten, en vooral in de 'diner' hangen ('snackbar' klinkt niet cool). Maar verder dan burgerlijke ongehoorzaamheid komt het niet. Bovendien zien ze eruit alsof ze uit een C&A reclamefolder geronseld zijn - zelfs ik zie dat hun outfits uncool zijn.
Maar het ergst zijn de dialogen. "Doe nou geen gekke dingen!" "Heb je een gaatje in je hoofd?" Ooit een normaal mens, laat staan een randgroepjongere, zo horen praten? Scenarioschrijver Maas had blijkbaar geen trek om een week in een jeugdhonk te bivakkeren voor een cursus verbale street credibility.
Blijft de vraag voor wie Westzijde Posse bedoeld is. Ik neem aan voor randgroepjongeren, want niemand anders is geïnteresseerd in randgroepjongeren. Maar willen randgroepjongeren wel zo graag andere randgroepjongeren zien? Nee, natuurlijk niet. Die vinden andere randgroepjongeren per defintie uncool. Randgroepjongeren willen tieten en knokken zien. Oftewel de familie Flodder oftewel Tatjana.
Voor Westzijde Posse heeft Maas Leontine Ruyters in de 'diner' achter de frikandellen gezet, maar die is toch van een heel ander kaliber dan onze Tatjana. Tatjana mag verkeerde gympen en verkeerde leggings en verkeerde panterbloesjes dragen, ze heeft twee enorme raakvlakken met de belevingswereld van randgroepjongeren. En die zal de IKON nooit begrijpen.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Ongewenste karwei-/schoffeltips in Eigen Huis & Tuin
Het lijkt erop dat mijn huis gaat winnen. Ik woon er nu drie maanden, heb alleen de woonkamer af en verdrink in de latexrollers en de kwastontharders en de alabastinekwakjes. Ik moet de slaapkamer nog doen en de werkkamer en het trapgat en de gang en de plee. Helemaal gek word ik ervan. Mijn 'vrienden' hebben opeens allemaal malaria of zijn in het Vreemdelingenlegioen gegaan. Zo kwam het dat ik laatst, delirisch van uitputting, huilend naar RTL4's 'Eigen Huis & Tuin' heb zitten kijken.
Gastheer Rob is een lullige tuinman met snor, maar hij kijkt zo geil uit z'n ogen dat zijn partner Nico - een ongekend aseksuele timmerman - helemaal in de verdrukking komt. Rob houdt van de vrouwtjes. Bijvoorbeeld van de presentatrice die om de zoveel afleveringen vervangen wordt. Zij moet de kijker belichamen, oftewel een randdebiel met twee linkerhanden, en wie kan dat beter dan Irene Moors, bekend als de kleuterleidster van Telekids.
Ik denk dat Irene het niet lang uithoudt bij Eigen Huis. Ze kwakte haar kwast al na drie streken neer ("Jeetje, wat vermoeiend om boven je hoofd te werken!"), waarop Rob eventjes uit zijn charmante rol viel ("Ja zeg, je bent net begonnen!"). Oplettende kijkers weten dat er meer speelt: Rob heeft Irene buiten kader in d'r kont geknepen.
Dat mag hij, want dat staat in zijn contract: 'Rob de Tuinman heeft het recht om, per aflevering Eigen Huis & Tuin, de gastpresentarice één maal in de kont en één maal in de borst te knijpen'. Deze kleine lettertjes kon Rob afdwingen vanwege het enorme succes van het programma. Vandaar ook het grote verloop in presentatrices.
Nou had ik geen moeite met deze Gooise incest gehad als Eigen Huis met handige tips was gekomen, als 'hoe wit je het plafond zonder dat de latex in je keel druipt'. Maar dit programma is helemaal niet voor doe-het-zelf-sloebers. Het is voor rijke stinkerds die toekijken hoe anderen zwoegen.
Terwijl Rob, Nico en Irene een beetje met een kwastje zitten te klooien en ouwehoeren over Deense binnenhuisarchitectuur, bouwt een peloton anonieme huurlingen in de tijd van een scheet een doorzonkeuken plus open haard plus jacuzzi op, met gereedschap dat zo high-tech is dat je het pas herkent als het versleten is. Geld speelt geen rol, want meneer Praxis kan met Eigen Huis bakken zwart geld wit wassen.
Maar laat ik niet te veel op ze kankeren. Als het Eigen Huis & Tuin-team bereid is mijn huis op te knappen in het kader van een ludiek 'van alles valt wat te maken project', mag Rob mij in beide billen knijpen. Kun je nagaan hoe wanhopig ik ben.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Bij de EO is ook een bekeerde verslaafde kind Gods
k heb ooit een junk gekend. Peter. Peter was een broodmagere slungel met een blik alsof het Einde der Tijden was aangebroken. Hij spoot al vanaf zijn vijftiende, kende niet anders. Ik kocht van Peter wel eens een fiets voor een geeltje. Dan at hij een boterham mee, met extra kaas. Ik heb hem ook wel eens geld geleend. Netjes teruggekregen.
Eigenlijk was Peter een heel nette jongen. Natuurlijk, hij jatte alles wat los en vast zat, maar hij sloeg nooit oude vrouwtjes neer. "Dat zit niet in me," zei hij, terwijl hij naar de Apocalyps tuurde. Het ging pas slecht met Peter als hij gekickt had. Dan miste hij doel in zijn leven. Gelukkig ging Peter altijd weer snel aan de spuit. Ik ben benieuwd wat hij van de EO-reportage 'Als het leven pijn doet' zou vinden. Inderdaad, over een junk die De Naald inruilt voor Het Licht.
Govert is een broodmagere slungel met een blik alsof hij iedereen op de bek wil slaan. Dat heeft hij dan ook regelmatig gedaan. "Klappen uitdelen hoeft voor mij geen agressie te zijn," merkt hij cryptisch op. Een jaar geleden werd Govert het junkieleven beu, nam een overdosis en kwam terecht in een christelijk opvangtehuis. Daar heeft hij de Heer gevonden. "Nu ben ik genezen," beweert hij met een blik alsof hij iedereen nog steeds op zijn bek wil slaan.
Tussen de bekentenissen door laat de EO ons huiveren bij grofkorrelige beelden van een enge fïetstunnel ("Jaja," hoor je de EO-leden in Monnickendam denken, "zo gaat dat in de stad!"), en van een kind dat met hamer op speelgoed slaat. Want Govert heeft het als peuter moeilijk gehad. Gelukkig heeft hij zijn thuis gevonden. Als hij nu kwaad wordt, mag hij struiken uit de tuin van het tehuis rukken.
We hebben het al duizend keer eerder gezien, deze Verloren Zoon-cliché's vermomd als human interest van De Evangelische omroep. Ik zou deze gewoon weggespoeld hebben als er geen curieuze wending was geweest.
Een psychiater, die met een obligaat verhaaltje over aangeleerde agressie Goverts geval moest toelichten, stak opeens van wal met een tractaat over Het Kwaad. "Soms is agressie zo intens dat er spirituele zaken een rol moeten spelen. Boze Machten die op, ons onheil uitzijn..." Een analytische wetenschapper die stelt dat junkiegedrag een duivelse kern heeft! Het moest er een keer van komen.
Maar exorcisme is kansloos bij Govert. Het kwaad in Govert is niet de Duivel en ook niet De Naald, maar Govert zelf. Vorige week heeft hij weer iemand op de bek geslagen. "Daar kan ik nu vergeving voor vragen. Da's het lekkere van geloof." Van mij zal Govert nooit een boterham met kaas krijgen. Halleluja of niet.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Henk van der Meijden hijgt door in TV Privé
Bij ons thuis lazen we naast de NRC de Telegraaf. "Dat geeft balans," wist mijn vader. Ik vond het allang best, want de Telegraaf had een hele rubriek vol gossip. Vooral het vage fotootje van de auteur fascineerde me: tragische ogen met apocalyptische diepgang - een man die altijd het slechtste in de mens weet te vinden. Ik heb het natuurlijk over Henk van der Meijden.
Toendertijd nog een onbeduidend nieuwsjagertje, maar inmiddels door zijn consciëntieuze karakter en dikke huid de belichaming van nederroddel. Probleem met Henk is dat hij meer wil zijn dan riooljournalist: een Ueberpaparazzi waar sterren graag mee gezien worden. Stralen met zijn slachtoffers. Daarom laat hij zijn apocalyptische tronie elke week op SBS6' TV Privé zien. En valt dan vies door de mand. Want Henk mist niet zozeer geweten, als wel gêne.
Bij een charmante Ueberpaparazzi hoort natuurlijk een sexy Ueberdiva. Daarom is zijn gast Anna Nicole Smith, de Texaanse playmate die een 89-jarige oliemagnaat trouwde en nu processen voert om diens erfenis binnen te halen. Omdat Anna's aura niet echt uitkomt tegen het druilerige Nederlandse decor, heeft Henk haar uitgenodigd voor een romantisch etentje in Rome.
Even lijkt de ontmoeting stijlvol. Henk in zijn kameelharen jas, flanerend met de boomlange Marilyn Monroekloon voor het Colosseum. Maar in het restaurant, tijdens het interview, leren we Henk kennen zoals Henk schrijft. Met een mond vol spetterende spaghetti: "At ze Oscars joe loekt so fat. Did joe fiel unheppie?" / "Wil jou hef joor brests enlarged wans moor?"/ "Zoe joe want zoe be ze nekst Marilyn Monroe?"
Henks steenkolen-Engels wordt slechts overtroffen door zijn amechtige, glibberende, zeg maar rukkende interviewtechniek. Abject, dat is hij. Nicole veinst of ze zich gevleid voelt, maar kan een huivering niet onderdrukken. Henk merkt daar natuurlijk niets van. Erger nog, hij gaat zo op in zijn rol van playboy dat hij bezorgd informeert naar Anna's slachtofferrol in de roddelpers: "You are portraajd as a sexfriek wiz a lust for monney. Did joe suffer from zat?" Zijn mondhoeken zijn rood van de ketchup.
Henk is zijn identiteit kwijt. Hij wil te graag anders. Mist balans, zou mijn vader zeggen. Onlangs is hij afgetreden als hoofdredacteur van Privé en loopt al enige tijd de theatermogol uit te hangen met Endemol-achtige musicaldraken. Henk wil respect.
Maar Henk zal altijd Henk blijven. En terwijl Anna Nicole La Dolce Vita loopt te spelen met zwabberende borsten in de Trevi fontein, kijkt Henk met schichtige oogjes om zich heen. Alsof er ieder moment een boze Bekende Nederlander op een scooter aan kan komen scheuren om hem in de fontein te sodemieteren. Zijn blik niet langer apocalyptisch, maar ordinair paranoïde.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Klassieke kolder in fantasy-serie Xena
Niemand wil me geloven, maar ik heb ooit op het gymnasium gezeten. Vier jaar lang ben ik bedolven onder Caesars hulptroepen, Oedipale moord en een enorm houten paard. Interessant hoor, maar omdat ik ieder greintje aanleg voor klassieke talen mis en altijd naar de borsten van Mieke de Wit zat te staren, is mijn herinnering aan mythen & sagen een troebele cocktail van dondergoden en wapengekletter.
Amerikanen hebben dat ook. Amerikanen zijn dol op onze klassieke geschiedenis, maar lezen alleen de stripversie en denken dat Conan the Barbarian Rome heeft ontzet. Fantasy noemen ze dat daar. Fantasy zit meestal vol bodybuilders en is gericht op een jongenspubliek. Gelukkig is nu ook een Fantasy-televisieserie voor meiden, compleet met mytisch feminisme: Xena, elke zondagmiddag op RTL4.
"In een tijd van eeuwenoude goden, krijgers en koningen," zo gaat de leader, "schreeuwt een land om een nieuwe leider." Harry Mens? Nee, Xena the Warrior Princess. Xena ziet eruit als de leadzangeres van een meidenhardrockband uit de jaren '80. Leren barbarenrokje met push-up bra en PVC-zwaard, lichtblauwe ogen onder zwarte pony en een paar stevige aerobic-kuiten. Sexy.
Maar vergis je niet, Xena doet aan prehistorisch kickboksen, kan achterwaartse salto's maken en zit 'on top' tijdens de seks. "Had je me maar met respect moeten behandelen," zegt ze tegen haar minnaar die een enorm litteken heeft opgelopen aan een wip met Xena.
Xena woont in het oude Griekenland. Tenminste, af en toe doemt er een Zeus op in tweederangs special effects en wordt er gerept over de stad Amphipolis. Toch lijken de zwaar beboste heuvels verdacht veel op de Eifel, terwijl de doedelzakmuziek associaties aan Schotse rokjes oproept. En waarom draagt de bevolking eigenlijk Robin Hood-pakken?
Soit. Voor Amerikanen is Europa één land. En Xena heeft wel wat anders aan haar hoofd dan geschiedkundige oneffenheden. Want in het oude Griekenland hadden mondige vrouwen het zwaar. Thuis bijvoorbeeld is Xena niet meer welkom. "Je hebt ons te schande gemaakt," bijt d'r moeder haar toe. Heeft Xena openbaar gemasturbeerd of zo? Neen, erger: Xena brengt vrouwen het hoofd op hol met dat stoere gedoe. Maakt ze strijdbaar.
Dat zien we al in de eerste aflevering. Xena heeft een bende rovers in de pan gehakt die een dorp plunderde, en in plaats dat de bewoners haar bedanken weren ze Xena als ongenode gast. "Ze brengt alleen maar moeilijkheden", zo weet de dorpsoudste. En verdomd als het niet waar is: Xena heeft haar hielen nog niet gelicht of een bewoonster begint te klagen over haar saaie verloofde en huisvrouwenbestaan. "Ik ben voor grotere daden geboren!" beweert ze stellig. Nog even en Conan moet het veld ruimen voor Xena in de Amerikaanse schoolbibliotheken.
Ingezonden brief n.a.v. Hardrockfeminisme in het Oude Griekenland
Met veel plezier lees ik altijd de columns van de auteur; de ergernissen over bepaalde tv-programma's komen vaak zeer bekend voor. Ook lijkt het alsof een programma niet 'bestaat' voordat het bij Rein over de knie is gegaan. Zo is ook de serie 'Xena: Warrior Princess' (mijn favoriete serie op dit moment) bij Rein over de knie gegaan in het U-blad van 6 maart. Rein bespreekt een paar punten van 'kritiek'; Xena ziet eruit als een leadzangeres (toevalligerwijze kan Xena/Lucy Lawless inderdaad ook zeer goed zingen), de muziek is niet authentiek (al is het instrument watje hoort in de leader geen doedelzak maar een folkloristisch instrument uit de Balkanstreek), de omgeving lijkt sterk op die van de Eifel (de serie wordt opgenomen rond Auckland, Nieuw-Zeeland, vandaar al dat groen en hergebruik van diverse locaties) en de special effects zijn tweederangs (wat wil je met een budget wat maar een schijntje is vergeleken met een tv-serie als Star Trek: Deep Space Nine).
Al deze dingen dragen bij tot de 'campiness' van de serie; het is niet bedoeld als serieuze televisie maar als puur amusement. Waarschijnlijk is dit laatste Rein ontgaan. De makers van de serie nemen zichzelf niet al te serieus. Het plezier waarmee ze de serie maken druipt dan ook van het scherm af. De serie is een moderne, frisse kijk op de oude mythologie (modern taalgebruik, moderne rolpatronen, 'moderne' multiculturele samenleving (ooit geweten dat Helena zwart was?). Het maakt de oude mythologie in ieder geval weer een stuk interessanter. En zeg nou zelf, het zou aardig saai worden als men zich aan de echte geschiedenis/cultuur/taal zou moeten houden; wat is er nu leuker dan uit te vinden dat de twee heldinnen de spil zijn geweest van grote gebeurtenissen uit het verleden (dat beroemde paard van Troje). Inderdaad, soms kan je de serie wel met 'Asterix en Obelix' vergelijken.
Dat is trouwens nog zo'n punt. Had Rein meerdere afleveringen gezien, dan had hij ontdekt dat de serie om twee vrouwen draait, Xena en Gabrielle (die klagende bewoonster, die inderdaad voor grotere daden is geboren), die allerlei avonturen beleven. Dit is eigenlijk vrij uniek, twee vrouwelijke hoofdrollen in een actie/avonturenserie. De vriendschap tussen de twee vrouwen is volgens de meeste fans dan ook de reden waarom de serie zo'n succes is (de serie staat op dit moment nummer een bij de 'syndicated series' in de VS, boven shows als Baywatch en DS9). Vergeet de special effects, de meegevende rotswanden, de Hong Kong-achtige actiescènes, de hergebruikte decors. Hier gaat het om bij XWP: twee karakters dié groeien en die samen een schitterende vriendschap hebben (wat die vriendschap nu precies inhoudt is een onderwerp van levendige discussies; zijn ze nu wel of zijn ze nu niet?).
Verder wil ik er op wijzen dat Xena in het dorp een ongenode gast was, niet vanwege haar 'effect op de vrouwen' maar vanwege haar verleden. Xena was namelijk in het verleden (zie de 'Hercules' tv-serie) generaal van een leger dat heel Griekenland terroriseerde. Zij leidde de plunderingen waarbij vele dorpsbewoners omkwamen. Als Xena naar een dorp kwam betekende dat dat het dorp het niet zou overleven. Vandaar de opmerking: "zij brengt alleen maar moeilijkheden". Dit is ook de reden waarom haar moeder haar niet meer in huis wil hebben (al gaat de serie seksuele toespelingen zeker niet uit de weg (zie de mogelijke lesbische relatie tussen Xena en Gabrielle), dus openbare masturbatie was waarschijnlijk ook een mogelijke oorzaak geweest).
Tenslotte wil ik opmerken dat de serie niet alleen een succes is bij jonge meiden (al ben ik blij dat ze nu eens een ander rolmodel hebben dan die eeuwige Barbie), maar bij alle lagen van de bevolking, tenminste in de VS. Veel vrouwen en kinderen zien er voorbeelden in, sommige mannen zien er stoeipoezen in, terwijl homo's en lesbiennes zeker weten dat Xena en Gabrielle 's avonds bij het kampvuur onder één deken liggen. De serie is dus bedoeld voor iedereen en iedereen kan eruit opmaken/oppikken wat hij/zij zelf wilt.
Petra de Jong, studente Kartografie, vice-president International Xena Fan Association
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Pamela Anderson wordt belaagd door Ruby Wax
Ik hou van Pamela Anderson Lee. Dat doe ik al sinds ik haar voor 't eerst in Baywatch zag, in slow-motion galopperend over het strand. Als een gazelle. Iedereen zit altijd te zeiken over haar nepdikke borsten, haar nep-dikke lippen, haar nepblonde haren en haar nepwitte tanden, maar voor mij is Pamela Anderson Lee zo echt als je een droomvrouw maar kunt wensen.
Zo hartstochtelijk als ik van Pam hou, zozeer gruw ik van Ruby Wax. Ruby Wax is een babbelzieke, veertigjarige Tupperware bitch die megasterren voor de BBC interviewt. Egomaniakken als Madonna, Sharon Stone, Bill Cosby en Jean Claude van Damme hebben het onderspit moeten delven tegen haar kwetterlawines.
Ruby Wax op haar beurt gruwt weer van Pamela Lee. Pam is alles wat Wax nooit zal worden of geweest is: mooi, sexy, wereldberoemd en stinkend rijk. Probleem voor Wax is dat Pamela meer kijkers trekt dan welke ster dan ook. Wax heeft Pam dus nodig. Een interview kon niet uitblijven.
Om Pamela voor schut te zetten zonder risico op conflict te lopen hanteert Wax een sluwe strategie: de schijn van vertrouwen. Ons vertrouwen en dat van Pam. Vlak voordat Pam arriveert 'bekent' Wax ons vals grinnikend in een tête-à-tête dat ze "Pam alleen uitgenodigd heeft om meer kijkers te trekken!" (oftewel: "Denk niet dat ik geïnteresseerd ben in zo'n dom blondje!").
Verder zal ze het onderwerp 'siliconenimplantaties' moeten mijden "omdat dat volgens Pam's PR-man een taboe is!" (oftewel: "Als ik het niet over die neptieten mag hebben, waar dan wél over?!"). Verder heeft Wax haar baby meegenomen om Pam, die pas moeder is geworden, in een moeder-kent-moeder-sfeer te paaien. Zal Pam minder alert zijn op strikvragen.
Wax' strategieën blijken kansloos bij de relaxte Pamela. Wax begint via een babbeltje over borstvoeding over implantaties, via implantaties over dikke tieten, via dikke tieten over poseren, via poseren toch over domme rolletjes, et cetera. Pam geeft overal eerlijke antwoorden op ("Nee hoor, mijn borsten zijn niet zo groot, het is de manier waarop ik ze presenteer"). Niet te provoceren.
Wax raakt steeds opgefokter en besluit tot plan B: show stelen. Als ze samen gaan shoppen klampt ze wildvreemden aan om - quasi ironisch - te vragen wie mooier is, als ze samen in de limo zitten kruipt ze - quasi ironisch - bij Pam op schoot om dier favoriete standje na te doen.
Aan het einde van het interview heeft Wax zichzelf ontmaskerd als de versleten, gefrustreerde Tupperwarebitch die ze is. En Pam? Pam is nog fit. En zo hoort het ook, want ze moet nog jaren als een Gazelle over het Baywatch beach galopperen.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Ook Missen krijgen persoonlijkheid bij SBS6
Ik heb weinig op met Miss-verkiezingen. De deelnemers flaneren in spannende jurken en blote badpakken maar mogen nooit eens vulgair met hun kont draaien, ledere stap moet esthetisch verantwoord zijn. De dames worden geacht persoonlijkheid uit te stralen, maar dreunen steevast lulkoekverhaaltjes op over Greenpeace, Moeder Theresa en breien-met-vriend-op-de-bank.
Nu zal een vrouw met persoonlijkheid zich niet snel verlagen tot dergelijk etalagegedrag, maar hoe zit dat met de kandidaten voor Miss Talent SBS6? Miss Talent moet niet alleen mooi zijn, ze moet ook nog een kunstje kunnen.
Ze hebben nét geen anorexia, wel veel make-up. Ze zijn geperst in PVC-pakjes en hebben een McLeans-lach. De finalisten van Miss Talent (spreek uit op z'n Engels: Miss Tèll'nt) zien eruit als Missen op XTC. En zo gedragen ze zich ook: ze maken hoekige danspasjes en playbacken op een idiote vertaling van 'She's got the Look' ('De vraag is elke keer: wat zetje neer'). Nu lachen ze nog, straks zal het er bloedig aan toegaan.
Want de winnares krijgt een contract aangeboden van meneer SBS6 om hoogstpersoonlijk een programma te presenteren. Er worden dan ook hoge eisen gesteld; de jury schermt met sleutelwoorden als 'taalgebruik', ' stressbestendigheid', 'uitstraling' en de ergste: 'jezelf zijn' (lees: 'jezelf zoals SBS6 dat wil').
Deze avond moeten ze proefdraaien in presentatie. Da's even wat anders dan een beetje flaneren in een avondjurk. De finalisten zijn al door drie voorrondes heen en hebben met vuurproeven als bungee-jumpen bewezen dat ze wanhopig genoeg zijn. Misschien iets te wanhopig. Germaine, een bloedmooie studente aan de HEAO die van snowboarden houdt en niet tegen onrecht kan, begint bij het onderdeel 'Interviewen' vreselijk te hakkelen ("Ik vraag hem een hart... Ik vraag u een... Ik...) en laat een nét-hoorbare 'Godverdegodver' ontsnappen. Exit Germaine.
Ook Pascal, 21 jaar en onnatuurlijke blondine, maakt een kapitale fout: ze reageert geprikkeld als de presentator haar een mooie secretaresse noemt. Een feministe! Pascal heeft blijkbaar niet begrepen wat bedoeld wordt met 'persoonlijkheid' en zal de aftocht blazen met beautycase en draadloze föhn.
Dat de Miss Talent verkiezing dieper gaan dan een gewone Miss-verkiezing blijkt uit de keuze van de winnares. Het is de Zwolsche Annie geworden, een blozende boerin en enorme oorlellen. Niet echt mooi, maar wel erg relaxed en dus hoog scorend in de categorie 'jezelf zijn'. De directeur van SBS6 komt haar persoonlijk op een oorlel zoenen en laat haar gelijk het contract van 50.000 piek tekenen. In haar overwinningsroes heeft Annie natuurlijk geen aandacht voor de kleine lettertjes. Daarin staat dat ze het komende jaar vijf maal per week bordjes mag omdraaien bij een spelprogramma naar keuze.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Ongeremd knallen met non-lethal weapons
De L van Liegen hebben ze op hun voorhoofd. Pas klaargestoomde agentjes die beweren dat ze graag dienstverlenend werk doen. En groene soldaatjes die zeggen dat ze 's lands eer willen verdedigen. De enige reden waarom ze dienst genomen hebben is omdat ze geil zijn op wapens. "Pang, pang! Jij bent dood!" willen ze doen, net als op het schoolplein.
Probleem is dat je ook bij de politie en in het leger niet zomaar iedereen mag neerknallen - zelfs als je het voorzichtig doet kun je nog gezeur aan je broek krijgen. Weinig spontaniteit dus. Gelukkig komen er wapens op de markt die niet dodelijk zijn en dus minder gezeik opleveren. Als alles goed gaat tenminste. In BRT's Panorama was een Amerikaanse reportage over deze non-lethal weapons.
Geweren die kleefschuim spuiten, granaten waar rubberen balletjes uitknallen, geweren waar vangnetten uit schieten, geluidskanonnen die spuitpoep veroorzaken, elektrische pistolen die verlammen. De Amerikaanse overheid is druk bezig haar imago te verbeteren met bloedvrije wapens. Ze wil ze inzetten tegen oproerkraaiers, maar ook bij gijzelingsacties of gevangenisopstanden.
Het effect van de wapens heeft, zoals de Amerikaanse politie dat uitdrukt, een hoge giechelfactor. Een demonstratie van het kleefschuimgeweer is inderdaad kostelijk: de proefpersoon raakt zozeer ingecocoond met de dikke drab dat hij als een grote drol op de grond rolt. De instructeur: "Je moet op het kruis spuiten. Dan grijpen ze er met hun handen naar en die blijven dan gelijk vastkleven."
Toch valt het bij de meeste niet-dodelijke wapens vies tegen met die giechelfactor. Een ME'er die zo dapper is om zich in het gezicht te laten spuiten met pepper spray - een oplossing van Spaanse pepers - krijst het uit van de pijn. Twintig minuten later: "Ik dacht dat ik dood ging, dat mijn ogen werden verbrand." En deze 'demonstrant' had zijn ogen stijf dicht kunnen houden en zijn gezicht onmiddellijk met water schoon kunnen spoelen. Bovendien werd hij niet door knuppels bewerkt.
Tegenstanders van deze humane wapens stellen dat niet-dodelijke wapens niet in plaats van, maar naast dodelijke wapens gebruikt zullen worden. Eerst verlammen, dan afmaken. Maar de wapens kunnen zelf ook dodelijk zijn. Pepper spray heeft in Californië alleen al dertig slachtoffers gemaakt, rubberkogels in Noord-Ierland zeventien doden, waarvan acht kinderen. In het kleefschuim kun je stikken, elektrische pistolen kunnen hartstilstand veroorzaken. Et cetera.
Het grootste gevaar schuilt echter in het enthousiasme van de gebruikers. Straks kunnen ME'ers alle remmen losgooien en lekker spontaan met laserpistolen en kleefkanonnen neo-krakers tegen de vlakte spuiten. Net als op het schoolplein! Een Amerikaanse politieman vertelt met een glunderend gezicht: "Nu kunnen we nog een proces aan ons broek krijgen, maar je moet ons over tien jaar eens bezig zien!"
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Meta-flirts in MTV's dating show Singled Out
Nederland is er nog niet aan toe, maar in Amerika zijn ze allang bon ton: fuck dating programma's. In deze shows hoeven de kandidaten geen enkele schijn meer op te houden. Niet langer hoeven ze verantwoorde babbels over hobby's, relaties, werk of andere trivialiteiten af te steken om dat geheel verzorgd weekendje met die trut of sul te winnen. Bij fuck dating draait 't allemaal om de wip; alle vragen en opmerkingen zijn dubbelzinnig, iedereen is geil gekleed en doet opgefokt.
Zo'n banaal gegeven kan leuke shows opleveren. Denk aan het onvolprezen Studs (ooit overgewaaid naar RTL4), waarin drie tochtige sletten een keuze moesten maken uit drie druipende hengsten. In MTV's Singled Out gaat het om niet minder dan honderd hitsige jongeren.
Gastheer Chiris oogt als een gezellige grunger in zijn slobbertrui, maar zijn scherpe tong verraadt een stand-up comedian in schaapskleren. Da's ook wel nodig, want hij moet samen met assistent Jenny, die zoveel siliconen in haar extra small T-shirt heeft laten proppen dat haar borsten elk moment kunnen exploderen, vijftig stampende hengsten en vijftig soppende sletten in bedwang houden.
De opzet van Singled Out is simpel. Een meisje wordt met haar rug naar vijftig jongens gezet die ze middels vraag & antwoord één voor één moet elimineren tot Mr. Right overblijft. In de tweede helft van de show gebeurt hetzelfde met een jongen en vijftig meiden.
De vragen zijn natuurlijk lariekoek ("Wat is de beste indicator voor de 'grootte' van een man: zijn hand of zijn voet?") en omdat goede antwoorden niet bestaan proberen de kandidaten vooral op fysieke wijze indruk te maken. De meisjes giebelen en zwoelen, de jongens loeien en brullen ("Hi! I'm Dan and I want to lick your body from head to toe!"). Missers worden afgestraft met een papieren zak over de kop of een kapot ei in het haar, al te gladde opmerkingen ("Tm gonna treat you like a queen") met een kat van Chris ("I definitely hear some butt-kissing!").
Singled Out is zo opgefokt dat het een nieuwe standaard zet voor trash TV. Fascinerend om te zien hoe die Amerikanen hun testosteron en oestrogeen kunnen laten rondgieren.
Verder heeft Singled Out een belangrijk voordeel boven gewone dating programma's: geen pijnlijke rendez-vous. In de tamme categorie komt het paartje altijd nog even vertellen hoe de flirtvakantie was ('Heel leuk'), terwijl er met grote letters FRUSTRATIE op hun voorhoofd staat omdat één van de twee 'het' niet wilde doen - bij Singled Out weet je dat er van seks geen sprake kan zijn omdat de druk veel te hoog is. Zo blijft ons de pijnlijke waarheid bespaard en kunnen we ons met volle overgave aan de Übertrash vergrijpen.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Prince verdrinkt in slobbertrui bij Oprah
"Nou," moet Prince gedacht hebben toen hij zijn verkoopcijfers bekeek, "dat gaat niet goed zo. Volgens mij moet ik weer eens iets opvallends doen. Zal ik een rare coupe laten knippen? Een strak glitterpakje zonder kont aantrekken? Een kruiswoordraadsel in mijn baard laten scheren? Nah. Te vaak gedaan, 't Is tijd voor een echt statement. Als ik eens mijn naam veranderde in 'The King' of 'The Voice'? Of beter nog: in iets onuitspreekbaars!? Yes! Ik wil voortaan onuitspreekbaar zijn!"
Popartiesten met statements. Popartiesten die Het Licht zien, drugs afzweren, toch maar voor homoseksualiteit kiezen, met de dochter van Elvis trouwen of gewoon hun naam schrappen - doodmoe word ik ervan. Maar het schijnt de fans wakker te houden. 'The artist formerly known as Prince' heeft zoveel verwarring gezaaid met zijn symbool - een soort kruising tussen een mannetjes- en vrouwtjesteken - dat 'ie aan Oprah moest uitleggen hoe dat nou eigenlijk zat.
De opnamestudio van Prince, waar het gesprek met Oprah plaatsvindt, hangt vol glitterende bordkartonnen uitvergrotingen van 'het' symbool. Prince gaat prat op zijn vondst. Ook Oprah is diep onder de indruk ("This is cool!"), maar voordat ze kunnen babbelen wil ze weten hoe ze hem aan moet spreken. "Friend, I hope," antwoordt Prince met een verlegen glimlach.
Hij drukt ons op het hart dat zijn naamsvernietiging geen machtsspelletje of publiciteitsstunt is (al vindt hij het leuk dat mensen hem nu vaak 'sir' noemen); hij wil gewoon Mohammed Ali en Malcolm X navolgen. Maar er is meer aan de hand. Prince is echt anders geworden. Hij draagt een witte slobbertrui waarin hij nog ieler lijkt dan hij al is, en oogt verlegen op het irritante af. Waar is de dekhengst van 'Jack U Off' gebleven?
Prince heeft het antwoord. Sinds hij met zijn kindvrouwtje getrouwd is (Prince: "She helps me talk to God" Oprah: "Ooh, you make me cry..."), is hij een andere persoonlijkheid geworden. Een alter ego dat al vanaf zijn vijfde in hem schuilt. Of dat uit een psychiatrische analyse is gebleken, vraagt Oprah geschokt. Nee, antwoordt Prince, daar was hij zelf achter gekomen door veel na te denken. Weer glimlacht hij bedeesd en slaat hij zijn ogen neer als een muurbloempje.
Opeens weet ik waar die infantiele maniertjes vandaan komen. En hoe 'Prince, formerly known as artist' voortaan genoemd moet worden: Michael Jackson.
Post scriptum: zodra ik merk dat mijn lezers verzadigd raken van mijn stukjes zal ik een symbooltje uit de ASCII-reeks kiezen om mijn naam mee te vervangen. The columnist, formerly known as Rein, heet dan voortaan: '%'. Wel lastig om uit te knippen uit bordkarton.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
SF-serie The Voyager doet naar Big Bang snakken
Fans zijn monogaam. En al mag ik mezelf misschien geen volbloed Trekkie noemen, toen ik noodgedwongen van Star Trek op The Next Generation over moest stappen ervoer ik dat als vreemdgaan. Ik miste het geile smoel van James T. Kirk, de ruzietjes tussen Spock & Bones, de borsten van Uhura, het accent van Scotty. Ik was mijn vrienden kwijt en had weinig trek in nieuwe.
Maar. Tegen wil en dank vond ik The Next Generation veel boeiender. De special effects waren overtuigender, de scripts abstracter (meer echte science-fïction) en al waren de personages wat braaf, de acteurs speelden de oude garde volledig weg. Hell, als je goed keek was die kale schoolmeester Jean-Luc Picard meer vent dan de pafferige Kirk.
Nu, na een decennium Picard, Troy, Data en Worf moeten we weer van partners verwisselen. Vreemd gaan met de politiek correcte bemanning van The Voyager. The Voyager gaat over een ruimteschip dat per ongeluk aan de verkeerde kant van het heelal terecht is gekomen. Zelfs op warp-snelheid zal de bemanning er minimaal zeventig jaar over doen om thuis te komen. Heel erg allemaal, en elke aflevering wordt even de hoop gewekt dat The Voyager via een gat in de ruimte de weg af kan snijden. De kijker beseft dat dit niet zal lukken als de serie hoge kijkcijfers gaat scoren, maar ik betwijfel of dat gebeurt.
The Voyager is namelijk erg vervelend. Zo wordt het andere-kant-van-het-heelal-gedoe in het geheel niet uitgediept; weer zijn de aliens humanoïden met latex maskers die een actueel aards probleem aankaarten. Verder is de casting van de kapiteinsrol - voor de eerste maal een vrouw, heel politiek correct! - een miskleun. De producenten kozen voor een actrice die, om op te bieden tegen de testosteron van Shatner en de scherpte van Stewart, voortdurend loopt te knauwen en te snauwen. Een feministisch karikatuur.
Soit. Elke nieuwe relatie moet je de kans geven. En eerlijk is eerlijk, laatst zag ik een fascinerende aflevering. Ze draaide vooral om luitenant B'Elanna Torres, een half-Klingon half-mensenvrouw die ondanks haar geribbelde Klingon voorhoofd en dankzij haar vurige Klingon karakter enorm spannend overkomt. Torres was gevangen genomen door intergalactische leprozen die de Klingon-genen aan haar lichaam wisten te onttrekken. Hierdoor werd ze opeens volbloed mens, en kon de kijker de actrice dus eenmalig zonder grime zien! Heel gewaagd (bij Spock of Worf durfden ze zoiets niet te flikken).
Maar wat me zo trof, was dat B'Elanna zonder Klingon-grime minder sexy overkomt - het is juist dat geribbelde voorhoofd dat haar spannend maakt. Zoals ik al zei, een nieuwe relatie moetje even aftasten.
- Categorie: Columns over tv 1993-1998
Talkshow host Martin Gaus hoort thuis in kennel
Niemand had het voor mogelijk gehouden: de TROS probeert zich te profileren. Jarenlang heeft ze haar kijkers karakterloos entertainment kunnen voorschotelen, maar nu ze steeds meer concurrentie krijgt van de commerciële omroepen wil ze opeens een eigen gezicht krijgen. Dat gezicht gaat Martin Gaus heten.
Gaus, een sluwe zakenman met miljoenenhandel in hondenvoedsel, huisdiercrematoria en africhtboerderijen, weet met babbels over hondjes en vrolijke vrijetijdskleding de indruk te wekken dat 'ie een ontzettend gewone jongen is. Daar houdt de Grootste Familie van Nederland van.
En als ervaren hondentrainer weet hij precies hoe hij de Familie kan mennen. Hij spreekt haar toe met begrip, geduld en vooral niet te veel moeilijke woorden. Hij infantiliseert. En de Familie vindt dat zalig. Nu Gaus de TROS een gezellig gezicht gegeven heeft met Dierenmanieren en Natte Neuzen mag hij een echte talkshow leiden: GAOS.
'Een talkshow waarbij de gastheer niet weet wie zijn gasten zijn en dus ook de onderwerpen niet kent.' Zo staat het in de gids. Dat klinkt als een risico, maar is het allerminst: als Gaus domme vragen stelt - hij heeft nu eenmaal weinig bagage - kan hij zich altijd nog verschuilen achter gezellige onwetendheid.
Zijn eerste gast is een voettherapeut die tenen interpreteert. De kwakzalver pakt Gaus' voet en concludeert uit diens geknakte kleine teen dat de gastheer op zijn centen zit, uit diens ronde middenteen dat hij confrontaties vermijdt en uit diens getailleerde grote teen dat hij zeer ambitieus is. Het publiek geniet. Dit zijn net zulke simpele psycho-biobabbels als Gaus over hondjes vertelt! Gaus zelf hangt er chagrijnig bij - dit soort psycho-biobabbels had hij zélf willen vertellen.
Bij zijn volgende gasten, drie Dwaze Vaders en een raadslid van de Kinderbescherming, gaat het mis. De heren raken in een vurige discussie over pappa's die hun kinderen niet meer mogen zien, en Gaus weet helemaal niets zinnigs in te brengen.
Erger nog, hij slaagt er niet in de discussie te leiden. Hij begint te hakkelen, te stamelen, te stotteren ("Wacht even...wacht even...één tegelijk!") en zijn gasten negeren hem volledig. Uiteindelijk wordt Gaus gered door het slotdeuntje van de show. Vluchtig sluit hij af met (letterlijk): "Kinderen zijn belangrijk en moeten een gelukkig leven hebben."
Gaus kan zijn Gaos niet aan. Discussiërende volwassenen, intelligente mensen met een mening, die luisteren niet naar kennelcommando's. Gaus moet het hebben van gasten die zich op hun rug wentelen en hem hun keel aanbieden. 'Een gedisciplineerde hond is een gelukkige hond,' luidt zijn reclameslogan immers. Laat de Vader van Neerlands Grootste Familie zich maar beperken tot natte neuzen, anders willen zijn Kinderen hem straks niet meer terug zien.