Appèl op de Addams die in ons huist

Het valt niet mee om een goed vervolg op een slechte film te maken. Neem 'The Addams Family' van regisseur Barry Sonnenfeld. Ze was gebaseerd op een leuke sixties televisieserie over een griezelfamilie met morbide smaak en dito gevoel voor humor (op het ogenblik door de VPRO herhaald), die weer gebaseerd is op de beroemde strip van Charles Addams in The New Yorker (1935-'64).

De film miste de vlotte nonchalance van de serie en bleek niet in staat om de doorzichtige, zeer voorspelbare structuur van grappen anderhalf uur draagbaar te houden. Een misser. Dat vonden de makers zelf ook, en daarom besloten ze bij het vervolg, 'Addams Family Values', meer aandacht te besteden aan de coherentie. Toch is het niet de verhaallijn die het vervolg beter pruimbaar maakt. Het is de onverwachte uitnodiging tot identificatie: 'Addams Family Values' haalt de Addams in ons naar boven.

Fester (Christopher Lloyd), broer van de heer des huizes Gomez (Raul Julia), is ongelukkig. Hij verlangt naar een vriendinnetje maar is met zijn kale kop en zijn Quasimodo-postuur niet erg populair bij de dames. Daar lijkt verandering in te komen als Morticia (Angelica Huston), de vrouw des huizes, een derde kind krijgt en een babysitter in dienst neemt.

Deze Debby (Joan Cusack) is een uitgesproken stuk. En ze valt op Fester. Zegt ze. Maar eigenlijk valt ze op zijn geld en beraamt ze een plan om hem na de bruiloft te vermoorden. De kinderen, Wednesday en Pugsley, doorzien haar werkelijke motieven maar worden voortijdig naar een zomerkamp gestuurd. En ondertussen gaat Debby door met haar snode plannen.

Charles Addams had met zijn strip behalve amusement ook een luchtig sociaal commentaar voor ogen: de familie symboliseert het 'anders' zijn, en de walgreacties van de normale mensen staan voor de intolerantie van de burgermaatschappij.

Deze ondertoon komt in de film fraai naar voren als Wednesday en Pugsley in het EO Landdag-kamp worden gestopt, waar ze zich tegen suikerzoete All American puberteven moeten afzetten en voor straf in het 'harmoniehutje' opgesloten worden, waar ze twaalf uur lang naar Lassie-, Julie Andrews- en Brady Bunch-video's moeten kijken. Om gezellige kinderen te worden. Op zulke momenten komt 'de Addams' in je naar boven, en voel je je honderd procent solidair met hun zwarte kijk op het leven en hun liefde voor moord en folter.

Er zijn wel meer aardige momenten, zoals de metamorfose van Lester wanneer hij door Debby in een oversized Hij-pak gehesen wordt en een blonde Beatnikpruik op zijn kop geplakt krijgt. En verder speelt Joan Cusack als hoerige moord-bitch de sterren van de hemel en trakteren Raul Julia en Anjelica Huston ons op een vlammende tango. Maar door de bank genomen mikken de makers weer op laagdrempelige lachers, die tot mijn afgrijzen in de zaal en masse met het 'Addams' deuntje gingen meetappen. Nooit hoop ik zóveel 'Addams' in me te krijgen...