Slaap als ziekelijke nachtmerrie

Trailers, uit fragmenten samengestelde reclames voor speelfilms, zijn doorgaans een betrouwbare leidraad voor de bioscoopbezoeker; als de trailer beroerd is, kun je er donder op zeggen dat de film zelf ook rammelt.

De trailer van het ziekenhuisdrama 'Awakenings' doet het ergste vermoeden: Robin Williams als bezielde dokter en Robert de Niro als herrezen patiënt samen in een verhaal dat stijf staat van levenswil en doorzettingsvermogen. Huiver huiver. Dat moet wel een neo-christelijk ziekenhuisdrama van televisieniveau zijn, of toch in ieder geval een vette tranenzuiger...

Het verhaal is gebaseerd op een roman van dokter Oliver Sacks, dat weer is gebaseerd op de ervaringen van dokter Sayer. Sayer (Robin Williams) gaat eind jaren zestig als neuroloog in een ziekenhuis in de Bronx werken. Hij heeft tot dan toe uitsluitend ervaring opgedaan met aardwormen, maar krijgt nu te maken met chronisch lethargische, menselijke patiënten. Menselijke planten dus.

Sayer ontdekt dat deze 'planten' symptomen vertonen van de zogenaamde slaapziekte, een mysterieuze ziekte die van kerngezonde mensen in zeer korte tijd zielloze standbeelden maakt. Sayer probeert hen met een pas ontwikkeld synthetisch medicijn te doen ontwaken, en verdomd, het lukt hem. Ze krijgen hun bewustzijn terug. Stuk voor stuk. Een wonder. Maar... (en de trailer had al gewaarschuwd): "There's no such thing as a simple miracle". Dat krijg je met die waar gebeurde verhalen.

'Awakenings' (regie: Penny Marshall) is het type film dat je tot en met de aftiteling uitzit, omdat je dan je ogen nog even kunt laten opdrogen. Een tearjerker dus. Maar wel een verdomd goede. Want afgezien van de 'One Flew Over the Cuckoo's Nest'-kolder en de pedagogische cliché's is de film zeer overtuigend. Dat is vooral te danken aan De Niro's krachtige rol. Hij geniet na dertig jaar slaap met de levenslust van een intelligente twaalfjarige opnieuw van zijn bewustzijn. Om daarna weer af te glijden naar zijn nachtmerrie. Aangrijpend.