Ook de 'goeden' kunnen 'van de verkeerde kant' zijn

Tijdens de laatste Oscar-uitreikingen werd gedemonstreerd tegen het negatieve imago van homoseksuele personages in Hollywood-films. Een dergelijk protest zal op nuchtere Hollanders wat overdreven overkomen, maar de ergernis is begrijpelijk: homoseksuele filmpersonages zijn steevast perverse typetjes; fatjes op z'n best, freaks op z'n slechtst.

Ook de transseksuele seriemoordenaar uit 'The Silence of the Lambs' (focus van het tumult bij de Oscars) was weer een schoolvoorbeeld van een flikkerfreak. De film wekte bij de homo's dan ook irritatie op. Maar nu storten de actiegroepen zich op 'Basic Instinct', en déze hetze is zeker niet gerechtvaardigd.

'Basic Instinct' draait om de seksuele vonken tussen rechercheur Michael Douglas en miljonaire/auteur/biseksueel Sharon Stone. Stone wordt verdacht van moord, krijgt Douglas achter haar broek, maar pakt hem volledig in.

Tussen de bedrijven door vrijt ze met moordenares Leilani Sarelle, en het was deze combinatie waar de actiegroepen over vielen. 'Waarom is de lesbo nu weer een moordenaar?' Dergelijke kritiek is natuurlijk lulkoek (ook homo's zijn in staat tot moord), zeker als je in aanmerking neemt dat Verhoeven Stone en Sarelle als krachtige, sexy vrouwen heeft neergezet. Niets verkeerds aan.

Het is hooguit Douglas' personage dat voor een morele dissonant zorgt: nadat hij met Stone heeft geneukt en in de badkamer de jaloerse Sarelle aantreft, spreekt hij haar vol walging aan met "Als mannen onder elkaar". Een dergelijke toon is weliswaar conform zijn opgefokte asshole filmcop-personage, maar dat maakt de opmerking nog niet noodzakelijk, en bemoeilijkt bovendien identificatie met de rechercheur.

Afgezien van deze scène is het echter belachelijk om Verhoeven homohaat in de schoenen te schuiven. Sterker nog: juist Verhoeven bewees met 'De Vierde Man' dat de homoseksuele geaardheid van een hoofdpersoon ook als een vanzelfsprekendheid gebracht kan worden. Het is spijtig dat zoveel aandacht wordt geschonken aan de discussie, en zo weinig aan de superieure kwaliteit van de thriller zelf.

Jammer, want 'Basic Instinct' is vlot, geestig, perfect gestileerd en zeer spannend. Zonder twijfel de beste film die ooit door een Nederlandse regisseur is gedraaid (ongelofelijk dat deze man ooit Florisje in de polder liep te spelen!). Toegegeven, Verhoeven had de beschikking over een sterk scenario, en de steun van een professionele director of photography (Jan de Bont).

Maar het was Verhoeven die maandenlang voor Stone's hoofdrol gevochten heeft (haar schitterende vertolking geeft 'Basic Instinct' de klasse van een cultfilm) en bovendien vervalt hij geen moment in zijn oude fout om effecten uit sadistische close-ups te kloppen ('Flesh & Blood', 'Robocop'). Nee, Verhoeven heeft inzicht en klasse gekregen.