Bijna absurde corruptiethriller

Het was de fraaiste en spannendste thriller van de afgelopen tien jaar. Hij speelde zich af op open zee en had maar drie personages: een echtpaar en een psychopaat die met elkaar geconfronteerd worden tijdens een vakantiezeilreis. De moordenaar kaapt de vrouw met de zeilboot, de echtgenoot blijft achter op een langzaam zinkend scheepswrak. 'Dead Calm' zoals dit juweel heette, was even stijvol als strak geregisseerd door de toen onbekende Philip Noyce.

Noyce werd in thriller-kringen onmiddellijk erkend, maar zou juist deze kenners gaan teleurstellen. Eerst met het melige 'Blind Fury' waarin Rutger Hauer als blinde Vietnamveteraan puur op gehoor een meester in zwaardvechten wordt; vervolgens met het slappe 'Sliver', waarin hij de net als femme fatale gestigmatiseerde Sharon Stone - godbetert - als slachtoffer regisseert; en vorig jaar met de oubollige verfilming van Tom Clancy's bestseller 'Patriot Games', waarin Harrison Ford CIA-agent Jack Ryan vertolkt.

Tot mijn opluchting laat Noyce nu weer een beetje zijn tanden zien met nota bene een sequel op 'Patriot Games' getiteld 'Clear and Present Danger' - weer met Ford als CIA-padvinder en Clancy's treinlectuur als scenario-basis.

'Clear and Present Danger' vertelt een ingewikkeld en bijna absurd verhaal dat zich afspeelt rondom een drugskartel in Columbia. Een drugsbaron heeft een Amerikaanse zakenman (plus gezin) laten vermoorden omdat die nog 650 miljoen van hem te goed had. Jammergenoeg was het slachtoffer een golfvriendje van de president van de Verenigde Staten. Deze neemt wraak door een geheim peloton commando's op het kartel af te sturen om de baron samen met wat coke-laboratoria op te blazen.

Jack Ryan, net gepromoveerd tot hoofd informatiewinning CIA, weet van dit geheime oorlogje niets af, maar vertrekt naar Columbia zodra hij er lucht van krijgt. Daar aangekomen, ontsnapt hij aan een aanslag van het kartel en opent een grootscheeps, niet direct doorzichtig tegenoffensief; hij sluit zich onder meer aan bij de presidentiële commando's, en sluit een deal met de drugsbaron. Busy, busy, daar bij de CIA.

Noyce levert een redelijk enerverende big budget corruptie thriller (zestig miljoen dollar) af waarin kwistig met raketten, bazooka's en uzi's wordt omgesprongen, maar die zeker niet afhankelijk is van pyrotechniek (ontploffingen) en stuntman-werk. Liefhebbers van samenzweringslectuur zullen zich verkneukelen aan de quasi-realistische kijkjes achter de schermen van het Witte Huis en de CIA, en kunnen zich probleemloos identificeren met het sluwe actiebeest dat in huisvader Ryan schuilt.

Toch bestaan zowel de hoogte- als de dieptepunten van de film uit uitgesproken gewelddadige scènes. Hoogtepunt is de aanslag op Ryans auto, die plaatsvindt in een smal straatje en wordt uitgevoerd met bazooka's vanaf de aangrenzende daken; deze scène is zo kien gechoreografeerd en gefotografeerd dat je er acuut claustrofobisch van wordt.

De climax daarentegen, waarin Ryan als een soort C&A-versie van Rambo de krijgsgevangen gemaakte Amerikaanse soldaten bevrijdt (en waarin we de hand van co-scenarist John 'Conan' Milius kunnen herkennen) komt even vermoeiend als onwaarschijnlijk over - de zoveelste obligate orgie van uzi's en ander schiettuig.

Saillant detail bij deze scène evenwel is dat de Portugese acteur Joaquim de Almeida, die adviseur van de baron speelt, er tijdens de opnamen op stond de cruciale vechtpartij met Ford persoonlijk uit te voeren. Gevolg was dat Ford een onbeholpen schop in de schaamstreek ontving en kreunend moest worden afgevoerd. Jammergenoeg heeft deze take de eindmontage niet gehaald.