Sobere, maar pretentieuze thriller

"Ik krijg meestal de afdankertjes van Meryl Streep toegeschoven", grapte actrice Sigourney Weaver ooit in een interview. Als je Weavers filmografie bekijkt, is dit echter zwak uitgedrukt: voor lichte komedies als 'Ghostbusters' en 'Deal of the Century' zou Streep niet eens benaderd zijn. Toch heeft Weaver met krachtige vertolkingen in 'Alien' en 'The Year of Living Dangerously' bewezen dat haar acteerwerk niet onderdoet voor Streeps method acting, en dat haar intensiteit bovendien nooit - zoals bij Streep - in hysterie afglijdt.

Nu wil de ironie dat Streep onlangs voor een typisch stoere Weaver-rol heeft gekozen (in de wild water-thriller 'The River Wild') terwijl Weaver probeert te scoren in een typisch pretentieuze Streep-rol in 'Death and the Maiden', Roman Polanski's filmversie van het Broadway-succes. Maakte Streep zich belachelijk als kano-macha, ook op Weaver valt het een en ander aan te merken.

Paulina (Weaver) woont samen met mensenrechten-activist Gerardo (Stuart Wilson) in een Zuid-Amerikaanse republiek. De dictator is verjaagd, maar Pauline gaat nog steeds gebukt onder de martelingen die ze tijdens de dictatuur heeft ondergaan. Als Gerardo ene dr Miranda (Ben Kingsley) mee naar huis brengt, herkent ze in hem onmiddellijk haar beul. De herkenning is niet visueel - ze was indertijd geblinddoekt - maar zijn stem, zijn cliché's en zijn geur overtuigen haar. Ze bindt hem vast en probeert een bekentenis af te dwingen. Gerardo denkt eerst dat ze gek geworden is en probeert dr Miranda te helpen, maar begint langzaam aan ook in zijn schuld te geloven. Uiteindelijk overweegt het echtpaar een executie.

Het is te merken dat Weaver - net als Streep - regelmatig op de planken staat. Misschien iets te vaak. Want al is haar acteerwerk nog steeds indrukwekkend, het begint storend kunstmatige trekjes te vertonen. Het lijkt wel of ze uit respect voor dit klassieke medium haar gewoonlijke film-naturalisme wil onderdrukken. Het is allemaal net iets te bestudeerd.

Ditzelfde ontzag handicapt ook Polanski. In plaats van het stuk te transformeren in een echte film beperkt hij het tot een steriele ode; hij schoot alles op één lokatie en hield het camerawerk eenvoudig. Deze sobere opzet maakte, behalve een laag kostenplaatje en een claustrofobische sfeer, een chronologische opname mogelijk waardoor de acteurs hun personages op een natuurlijke manier konden ontwikkelen.

Ondanks de mogelijkheid tot zo'n groeiproces, zijn Miranda, Paulina en Gerardo veel te oppervlakkig. Ze zijn archetypen (de beul, het slachtoffer, de passieve getuige) die ontworpen zijn om de thema's (schuld, wraak en waarheid) zo helder mogelijk uit te werken, maar die geen moment uitnodigen tot identificatie. Ze maken van 'Death' een spannende, maar lege thriller die stikt in zijn pretenties.