Dorps kannibalisme

Als fïlmrecensent verkies ik subjectieve fïlmjournalistiek boven objectieve. Persoonlijke recensies kun je een scherp, amusant en irritant karakter geven, terwijl objectieve recensies onvermijdelijk in zouteloosheid vervallen. Objectiviteit is al snel belegen en hypocriet, subjectieve recensies kun je laten spetteren; krachttermen zijn misschien minder dekkend dan enerzijds/anderzijds-conclusies, maar ze trekken de aandacht van de lezers waardoor je hen makkelijker kunt enthousiasmeren of waarschuwen.

Als mijn mening te veel afwijkt van die van andere filmliefhebbers, probeer ik de betrekkelijkheid van mijn smaak te beklemtonen. Dan weet de lezer dat 'ie zich niet te veel van mijn gezeur moet aantrekken (voor zover hij dit al deed) en zijn eigen intuïtie moet volgen.

Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat ik uitsluitend last heb van deze neiging tot zelfrelativering als ik geen steekhoudende argumenten kan verzinnen om mijn weerzin tegen de betreffende film te staven. Een voorbeeld van zo'n film is 'Brazil' van Monty Python-animator Terry Gilliam. Deze 'Nineteen Eighty Four'-parodie staat in de top tien van veel oprechte filmliefhebbers, en zit inderdaad vol indrukwekkende 'Citizen Kane'-plaatjes. en zwarte Python-grappen. De hele filmwereld liep er destijds mee weg.

Mij kan de film echter niet boeien, ook na drie keer niet, maar ik weet nog steeds niet wat er nu precies aan schort. Hoe dan ook: het is geen toeval dat ik juist deze film noem. Binnenkort komt namelijk een Franse zwarte komedie uit die in veel opzichten aan 'Brazil' doet denken: 'Delicatessen'.

'Delicatessen' is gesitueerd in een minuscuul dorpje, diep in Niemandsland, waar het weer altijd naargeestig is. Veel meer dan een verrot pension en een slagerij is er niet. Het is zo'n dorp waar je bij iedere lantaarnpaal een lijk kunt verwachten. De tijden zijn slecht, en voedsel is schaars. Toch is er in dit dorp altijd vlees te koop: mensenvlees. De slager zet advertenties waarmee hij klusjesmannen naar zijn pension lokt om hen daar 's nachts te slachten, zodat hij het vlees aan de dorpelingen kan verkopen.

Ook Loison, een getalenteerde maar werkloze clown reageert op de advertentie. En ook hem wacht het mes. Maar Loison brengt het hart van de dochter van de slager op hol, en met behulp van een mysterieuze ondergrondse guerrilla probeert ze hem van het slachtblok te redden.

Videoclip-regisseurs Jean-Pierre Jeunet en Mare Caro hebben goed naar 'Brazil' gekeken. Dezelfde gitzwarte, tragi-komische depressie-sfeer, hetzelfde ondefinieerbare tijdsvacuüm, en dezelfde absurde underground-guerrilla. Voorts doen de vele originele scenario-vondsten en de uitgekiende montage sterk aan 'Raizing Arizona' van de gebroeders Coen denken.

'Delicatessen' heeft me in hoge mate geboeid, maar zelden werd ik door het bizarre verhaal meegesleept. Bijna nooit leefde ik met de personages mee, en hoogst zelden werd ik ontroerd. Om een of andere reden bleef ik me continu bewust van het hoge niveau van de film, waardoor ik niet van die kwaliteit kon genieten.

Die kortsluiting is voor een gedeelte te wijten aan het effectbejag van de cameraman, die met de groothoeklens omspringt alsof hij hem hoogstpersoonlijk heeft uitgevonden, maar verder valt er niets op de komedie aan te merken. Origineel, grappig, gruwelijk en spannend. Genoeg redenen voor enthousiasme. Dus je hoort het, filmliefhebber, trek je geen reet aan van mijn subjectieve gejammer en ga genieten van deze superbe komedie.