Kokette onderonsjes in lege kostuumfilm

Kostuumfilms vormen een lastig genre. De historische pracht en praal van de upper class, die met haar verkrampte libido's en neurotische etiquette iedere levenslust smoort, is bepaald geen universum waar de moderne bioscoopbezoeker zich graag in verliest. Kostuumfilms lijken pas verteerbaar ais de personages kwalijk gedrag vertonen: een lage moraal geeft een mooi contrast met formele omgang. Denk aan 'Dangerous Liaisons' dat bruiste van de diabolische intriges waardoor de adelpracht des te weerzinwekkender werd.

De kostuumfilms naar de romans van de Britse Jane Austen staan bepaald niet bekend om hun venijnige intriges. Toch zijn er de afgelopen twaalf maanden maar liefst vijf gedraaid, met als grootste succes 'Sense and Sensibility'. De laatste verfilming, komedie 'Emma' naar Austens bekendste roman, gaat gebukt onder een wel erg hoge truttigheidsgraad. Emma (debutante Gwyneth Paltrow) woont met haar vader op het idyllische platteland van de vorige eeuw. Emma's boezem vriendin is net getrouwd en om de verveling te verdrijven besluit Emma koppelaarster te worden.

Prooi is vriendin Harriet (Toni Colette uit 'Muriel's Wedding'), die de ene na de andere gentleman krijgt opgedrongen zonder dat deze heren interesse in het lelijke eendje hebben. Dat geeft nogal wat hartepijn. Emma's gekonkel wordt nauwlettend in de gaten gehouden door haar zwager (Jeremy Northam uit 'The Net'), die haar zo nodig op de vingers tikt maar zelf een oogje op Emma heeft. Emma heeft het echter te druk met koppelen om zijn liefde op te merken. "I would be gratified more than words can express."

Het upper class Engels van de vorige eeuw luistert niet echt lekker weg. Vermoeiend, maar niet onacceptabel. Wel onoverkomelijk zijn de zouteloze humor en de vlakke personages. We worden verwacht mee te gaan in de kokette onderonsjes van verwende nesten, die bij gebrek aan echt leven romantische wissewasjes opblazen tot halszaken. Het scenario mist iedere scherpte en kwalijker: is gespeend van echte emotie. Je zou meer verwachten van scenarist Douglas McGrath, die met Emma zijn debuut als regisseur maakt maar met scenario's als 'Bullets over Broadway' zijn sporen heeft bewezen.

De enige aangrijpende scène in 'Emma' heeft - zoals te verwachten - een venijnige dialoog. Ze speelt zich af tijdens een picknick waarbij Emma samen met haar vriendinnen om de beurt een verhaal aan elkaar breien. Als Miss Bates, een lieve dame maar notoire kwebbelkous, aan de beurt is merkt Emma op dat Miss Bates niet meer dan drie zinnen mag zeggen die saai zijn - "If you are able to do that." Die steek komt hard aan. Miss Bates begint te stamelen, te slikken en kijkt dan als bevroren naar de grond. De picknick valt stil. De etiquette valt weg. En even voelt iedereen in de zaal Miss Bates' schrijnende eenzaamheid. Even is 'Emma' ademstokkend.