Waargebeurde lijken door de gehaktmolen

De gebroeders Joel en Ethal Coen zijn vooral populair bij filmkenners. Bij filmcritici, cultfans en filmmakers. De Coen brothers maken namelijk genrefilms die door hun originele stijl ver uitstijgen boven de gewoonlijke clichés en nieuwe standaarden zetten. De Coens vernieuwen. Soms werkt die briljantie op de zenuwen. Ontvoeringsdrama 'Raising Arizona' bijvoorbeeld had zulk overdonderend camerawerk dat je je niet meer in de personages kon verliezen. Het veelgeprezen 'Barton Fink', over een scenarioschrijver met writer’s block, sloeg door in zelfgenoegzame meta-grappen. Hun laatste film, de dure 'Hudsucker Proxy', ging ten onder aan virtuoze kolder.

Het leek wel of de broers steeds meer hun ziel verloren naarmate het budget steeg. Hun beste film is nog steeds debuut 'Blood Simple', een gortdroge low budget thriller met de grappigste en gruwelijkste levend-begraven-wordenscène uit de filmgeschiedenis. Hun laatste film, 'Fargo' benadert die sobere charme weer. En de gruwelijkheid.

Amerika, 1987. Omgeving Minneapolis. Er ligt een dik pak sneeuw en autoverkoper Jerry besluit zijn vrouw te laten ontvoeren. Zijn schoonvader is miljonair en Jerry hoopt zo een smak geld bij hem los te peuteren. Dat heeft hij hard nodig omdat hij op de zaak fraudeschulden heeft gemaakt. Probleem is dat de schurken die Jerry's vrouw moeten ontvoeren (Steve Buscemi en Peter Stormare) nogal ontoerekeningsvatbaar zijn.

Als ze na de ontvoering door de politie aangehouden worden, beginnen ze iedereen die hun pad kruist te vermoorden. Eerst de agent, daarna een getuige, daarna nog een getuige, daarna een parkeerwachter, enzovoorts. De hoogzwangere commissaris Marge Gunderson (Frances McDormand, bekend uit 'Blood Simple’) wordt ingezet, maar die heeft weinig hulp aan lokale ooggetuigen. Gelukkig tekent het bloedspoor zich scherp afin de sneeuw.

Fargo oogt niet als een Coen-film. Geen scheurend camerawerk of staccato-montage, maar breed uitgemeten shots van de desolate sneeuw-woestijn. De Coens nemen de tijd. Bovendien attenderen ze ons erop dat het verhaal echt gebeurd is. Een waargebeurd Coen-verhaal!? Ze gaan nog verder: "Ter nagedachtenis van de slachtoffers zijn we zo dicht mogelijk bij de feiten gebleven." Toch kan ik me niet voorstellen dat de Coens zich zo druk gemaakt hebben om nabestaanden, want 'Fargo' is vooral een komedie.

De schurken lijken Laurel & Hardy from hell, de commissaris is een gezellige kwebbeltante en de dorpsbewoners zijn op het achterlijke af. De dialogen verzanden soms zelfs in meligheid. Maar gelukkig zitten er voldoende gruwelijke momenten in. Juist omdat het verhaal waargebeurd is en je het verloop niet kunt voorspellen, zit je 'em bij iedere confrontatie te knijpen. Echt geweld is eng. Maar bij de laatste scène, waarin de ene schurk de andere door een enorme gehaktmolen perst, barst je in een diabolische bulderlach uit. Typisch Coen-humor - niet geschikt voor rouwende nabestaanden.