De Niro vermomd als rode Rocky
Wat is er toch aan de hand met Robert de Niro? Het lijkt wel of de acteur zijn lef, of in ieder geval zijn kritisch selectievermogen voor goede scripts begint te verliezen.
Speelde hij aan het begin van zijn carrière nog regelmatig onsympatieke en dus realistische personages (denk aan Jake la Motta in 'Raging Bull', een anti-held waarmee de doorsnee popcornpuber zich verdomd moeilijk kan identificeren), de laatste tijd kiest hij opmerkelijk vaak voor niet-controversiële oppervlakte-karakters. En die zijn dan ook nog veilig ingepakt in tearjerkers ('Stanley & Iris'), altijd-raak-komedies ('Midnight Run') of overgebudgetteerde macho-drama's ('Backdraft').
Deze tendens lijkt zich voort te zetten. De Niro is voor de zesde keer in zee gegaan met Irwin Winkler, een veteraan producent die meesterwerken als 'Raging Bull' financieel mogelijk heeft gemaakt, maar die nu opeens wil regisseren! Resultaat van deze artistieke bevlieging is 'Guilty by Suspicion', een debuut dat inderdaad zo glad en risicoloos is geregisseerd als van de producent van de 'Rocky'-cyclus was te verwachten.
'Guilty by Suspicion' speelt zich af tegen de achtergrond van een zwarte bladzijde in de Amerikaanse geschiedenis: de communistenjacht van senator Joe McCarthy in de jaren vijftig. Een van de slachtoffers van deze psychopatische red score is David Merrill (De Niro). Merill is een zeer succesvol scenario-schrijver wiens loopbaan stelselmatig door McCarthy van valkuilen en voetangels wordt voorzien. Uiteindelijk moet hij zelfs tegen zijn vrienden getuigen om zijn eigen hachje te redden.
Dit gegeven had voor een regisseur een uitdaging kunnen betekenen om aandacht te besteden aan Amerikaanse communisten (die bestaan echt) of in ieder geval: aan ideologieën die zelden figureren in The American Dream. Mooi niet. Winkler speelt op safe. Zijn personages hebben weliswaar ooit met het communisme geflirt, maar zijn inmiddels tot inkeer gekomen, en genieten nu met volle teugen van de vrije markt-economie. David Merrill is zelfs nooit communist geweest: op de enige communistische bijeenkomst die hij ooit had willen bijwonen, was hij niet welkom.
'Guilty by Suspicion' gaat ook helemaal niet over communisme of over McCarthy's terreur. Politiek vormt slechts het decor waartegen zich een kitsch-drama over Angst, Twijfel en Doorzettingsvermogen afspeelt. Want terwijl Davids beste vrienden bezwijken onder McCarthy's druk en hem zelf het leven zuur wordt gemaakt, blijft hij tegen zijn twijfels vechten en houdt hij uiteindelijk vast aan zijn moraal. Een vechter dus.
Wel beschouwd is 'Guilty by Suspicion' niet meer dan een oppervlakkige 'Rocky' met een politiek sausje, gecompleteerd met een vet opgeklopte rechtszaak als morele bokspartij. En Robert De Niro? Die is afgezakt van loser La Motta naar heroïsch onfeilbare Balboa. Zucht. Ik hoop dat we hem ooit nog te zien krijgen in een film waarin geen plaats is voor heroïek. Een film over het echtpaar dat er van werd beschuldigd de Russen van Amerikaanse atoom-geheimen te hebben voorzien. Dat waren tenminste overtuigde communisten. En ze werden nog geëlektrokuteerd ook.
