Driehoeksverhouding als kapstok voor holle frasen

Critici en bezoekers van het alternatieve filmcircuit hanteren bij het beoordelen van 'kunst'-films doorgaans andere normen dan ze bij amusementsbalonnen uit Hollywood gewoon zijn. Ze zijn diplomatieker met het uiten van kritiek, sneller bereid zich in te spannen om de film te begrijpen, en proberen hun amusementsverwachtingen zo veel mogelijk te temperen.

Waarom? In de eerste plaats vanwege cultuurhypocrisie; Je hebt als bewonderaar van - laten we zeggen - Wenders' oeuvre nu eenmaal meer kans op status dan als fan van de Indiana Jones-cyclus. Daarnaast is de dubbele moraal geworteld in een even kromme als naïeve gedachtengang: men associeert kunstfilms met geldgebrek, geldgebrek met integriteit, integriteit met persoonlijkheid, en persoonlijkheid met kunst.

Beide tendensen kweken in ieder geval een kritiek-arm filmklimaat waarin de meest bloedeloze rolprenten kans maken op kunsstatus. Ook 'Nuit et Jour' van de Belgische cineaste Chantal Akerman ('Jeanne Dielman') krijgt zo'n onverdiende kans.

'Nuit et Jour' gaat over Jack (Thomas Langmann) en Julie (Guilaine Londez); een jong verliefd stelletje dat samenwoont in Parijs. Ze hebben geen telefoon, geen televisie, geen meubels en geen vrienden. Ze hebben genoeg aan elkaar en aan het geld dat Jack 's nachts als taxichauffeur verdient. Hun enige kennis is Joseph, een collega van Jack die overdag rijdt. Met hem krijgt Julie een geheime verhouding.

Dit zijn zo'n beetje de ingrediënten van 'Nuit et Jour'. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijk scenario weinig ruimte biedt voor, of aanleiding geeft tot actie, en dus volledig afhangt van de personages, hun emoties en hun dialogen. En daarmee gaat Akerman volledig de mist in.

Ze presenteert haar personages als 'Pure Onschuld' maar ze komen over als hysterische egoïsten. Ze denkt oergevoelens uit de acteurs te peuren maar laat hen drijven op koude hysterie. Ze probeert de dialogen een nieuwerwets, primitief élan mee te geven, maar ze klinken als de gekunstelde one-liners uit de Nouvelle Vague. Akerman misbruikt Julie, Jack en Joseph als kapstokken voor prul-filosofietjes.

Akermans is een typische vertegenwoordigster van post-feministische softcorruptie. In haar universum wordt seks vermomd als erotiek, en egoïsme als vrijheidsdrang. De regisseuse verbergt zich achter 'Het Absolute Gevoel' omdat ze zich schaamt voor simpele, aardse geilheid. Ze verbergt zich achter cryptisch taalgebruik omdat ze niets te zeggen heeft. Ze verbergt zich achter kunst omdat ze niet weet te boeien.