Home horror aast op onze kinderangsten

Francis Ford Coppola voorspelde het zo’n twintig jaar geleden al. Door de digitale revolutie zou het voor iedereen mogelijk worden om een bioscoopfilm te maken. Hij zou gelijk krijgen, maar niet om de reden die hij noemde; met celluloid filmen is nog steeds onbetaalbaar, terwijl digitale beelden nog steeds niet aan echte film kunnen tippen.

Maar wat iedere zelfverklaarde filmmaker tegenwoordig wel gratis kan doen, is zijn film online promoten. Internet is democratisch, de slimste marketeer krijgt de meeste exposure. Zo werd ‘The Blair Witch Project’, een quasi home movie over Enge Dingen In Het Bos die voor slechts 22.000 dollar was gemaakt, op internet gehyped als waarachtige docu waardoor hij 250 miljoen dollar opbracht. Minstens zo belangrijk was dat de makers van een nadeel een voordeel hadden gemaakt: juist het amateuristische camerawerk maakte de ‘Blair Witch’ overtuigend, alsof je opgesloten zat in een vakantiefilmpje, omsingeld door enge geluiden.

Het valt te betwijfelen of softwareprogrammeur Oren Peli ooit naar de ‘Blair Witch’ is geweest. De man is namelijk overgevoelig voor horror sinds hij op z’n elfde ‘The Exorcist’ zag. Misschien is dat trauma onbewust een drijfveer geweest om een quasi home movie over Enge Dingen In De Slaapkamer te maken. Feit is dat zijn ‘Paranormal Activity’ een van de meest angstaanjagende films aller tijden is geworden. Geschoten in eigen huis, in een week tijd.

Micah (Micah Sloat) en Katie (Katie Featherston) gaan samenwonen. Wat Katie verzuimd heeft te vertellen aan haar vriendje is dat ze al jaren achtervolgd wordt door een spook. In welk huis ze ook woont, er gebeuren onverklaarbare dingen. Gelukkig is Micah niet bang uitgevallen. Hij is juist nieuwsgierig en plaatst een camera aan het voeteneind van hun bed. Die opnames liegen er niet om. Deuren die bewegen, geluiden die weerklinken, voetstappen die verschijnen in gestrooid zand. En als er dan ook iets in bed lijkt te kruipen doen ze geen oog meer dicht.

Regisseur Oren Peli ziet eruit alsof hij toe is aan vakantie. Of beter: aan nachtrust. Niet zo vreemd, want het 15.000 dollar kostende ‘Paranormal Activity’ heeft inmiddels meer dan 100 miljoen dollar opgebracht. Dat succes kan deels toegeschreven worden aan de sluwe marketing op internet. Op YouTube rouleren trailers met nachtcamera-opnames van bioscoopbezoekers die het in hun broek doen. En op de website en de FaceBookpagina van de film kun je een ‘demand it’-knop aanklikken waardoor druk uitgeoefend wordt op bioscoopexploitanten om de film ook in jouw buurt te vertonen. Last but not least wordt het home movie karakter van de film onderstreept door de lugubere afwezigheid van credits. Don’t try this at home folks!

Maar marketing is slechts een aspect. ‘Paranormal Activity’ is zo effectief omdat ze aast op onze kinderangsten, op onze fantasie. Waren ‘Jaws’ en ‘Alien’ zo angstaanjagend omdat je het monster nauwelijks te zien kreeg, en bleef ook de kluizenaar van de ‘Blair Witch’ een schim, bij spoken kun je je niet eens een voorstelling maken, dus krijgt je fantasie alle ruimte om op hol te slaan. Dat doet het dan ook. Als het bedlaken uit zichzelf opbolt of als Katie zegt dat ze ‘het’ in haar nek voelt hijgen, wil je eigenlijk onder je bioscoopstoel wegkruipen. ‘Paranormal Activity’ kortom, is een volbloed mindfucker omdat het de angst zo dichtbij huis gehouden heeft.

Beginner’s luck, deze home horror? No way. De acteurs spelen overtuigend. De spanningsboog is uitgekiend. Onze fantasie wordt geen moment ingevuld door computer generated images. En let wel, de opnames mogen dan slechts een week geduurd hebben, Peli heeft een jaar lang aan de montage gewerkt. Elke nieuwe versie op vers publiek uitgetest. Geen wonder dat Spielberg met de man wegloopt. En dat terwijl Peli aanvankelijk slechts wat opnames wilde maken van de slaapkamer van zijn vriendin, omdat daar vreemde dingen gebeurden. Die vraag is wanneer die échte home movie op internet zal rouleren…

Paranormal Activity
Nooit meer slapen