Emotionele aalmoezen boven gebraden varkenspoten

Het Amerikaanse getto wordt zowel door Hollywood als door onafhankelijke filmmaatschappijen gretig gebruikt als dramatische setting. Begrijpelijk. Een avondje slumming vanuit onze veilige bioscoopstoel garandeert een cocktail van adrenaline, afgrijzen, levensles en valse hoop. Denk aan ‘Training Day’ (macho politie), ‘American Gangster’ (fascinerende schurk), ‘Colors’ (coole gangs) of ‘Boyz n the Hood’ (wat definieert een echte man?). Zelden echter krijgt de kijker het gevoel dat ie zèlf in de uitzichtloosheid vastzit.

Dat is anders bij ‘Precious’, een kleine film gemaakt door relatieve nieuwkomer Lee Daniels. Daniels filmde door de ogen van een zestienjarige moeder die probeert te overleven in haar huiselijke Harlemse hel. En dat deed hij ongenadig. "You are in for an experience”, aldus producente Oprah Winfrey. “I don't know if the word is enjoy, but you will appreciate this experience." Inderdaad, ‘Precious’ pakt je bij de strot en duwt je met je neus in het vettige nicotinebehang van de gettoflat.

Precious (Gabourey 'Gabby' Sidibe) is een 16-jarig zwart meisje. Ze is zwanger van haar tweede kind en weegt meer dan honderd kilo. En o ja, haar kinderen zijn verwekt door haar vader (die van Precious dus) en ze woont bij haar moeder (Mo'Nique), een kettingrokende tv-verslaafde werkloze psychopate, die geen gelegenheid laat om haar oogappel met de koekenpan te bewerken, omdat ze het niet kan hebben dat haar vriend liever hun dochter verkracht dan met haar de liefde bedrijft. Niet zo vreemd dus dat Precious een wat depressieve, lethargische indruk maakt. Maar schijn bedriegt. Want Precious droomt van een carrière in de showbizz – ze moet alleen nog even ontdekt worden. Dat wordt ze ook, maar niet door een agent.

Regisseur Daniels had geen moment verwacht dat de film een succes zou zijn. Sterker nog, hij vreesde een straight-to-dvd. Tot de film drie belangrijke prijzen op het Sundance Film Festival won en Oprah Winfrey aan de lijn hing om zich in te zetten voor internationale distributie.

En wie nu verwacht dat merknaam Oprah synoniem is met een politiek overcorrecte huilfilm, komt bedrogen uit. ‘Precious’ is in de eerste plaats een ontzettend ruige film. Dat komt doordat het zo’n beklemmend en tegelijk zo’n intiem beeld schept van het dagelijks leven in de getto. Ontdaan van macho’s of pretentieuze thema’s ervaar je Precious’ huiskamerhel als ongekend verstikkend, alsof je zelf in dat zware lichaam gevangen zit, misselijkmakende varkenspootjes staat te braden en non-stop geïntimideerd wordt door een alleshatende moeder. Nergens veiligheid, nergens hoop. Behalve in Precious’ fantasie.

Cru genoeg zijn het juist die escapistische intermezzo’s, waarin Precious zich een MTV-ster droomt en het hof wordt gemaakt door een lekkere Harleyboy, die de film ondermijnen. Ze hebben een verstorend in plaats van een verlossend effect - alsof we emotionele aalmoezen toegeworpen krijgen om op adem te komen. Ook de bewust ongepolijste bijrolletjes van sterren Mariah Carey (met ‘snor’) en Lenny Kravitz (als verpleger) leiden af en rieken naar marketing. Verder zakt de film in na de geboorte van haar tweede kind, omdat Precious dan bij haar kracht komt en de film aan drama inboet.

Het maakt allemaal niet uit. ‘Precious: Based on the Novel Push by Sapphire’, zoals de volledige titel luidt, is voor het grootste deel een ontzettend krachtige en overtuigende sfeerschets die een ijkpunt genoemd mag worden in dit overigens zo geëxploiteerde genre.

Rest de vraag of hoofdrolspeelster Gabby Sidibe door de film een ster is geworden. Niet echt. Het is Mo'Nique (de moeder) die een eigen talkshow kreeg. Gabby, zelf opgegroeid in Harlem, kampt nog steeds met overgewicht. Sommige dingen kun je nu eenmaal niet acteren.

Precious
De 26-jarige Gabourey 'Gabby' Sidibe speelt de 16-jarige Precious