Apocalyptische onvoorspelbaarheid

Er is geen ontkomen meer aan. Bij ieder bioscoopbezoek word je overspoeld met minutendurende trailers waarin werkelijk iedere wending van de nieuwe filmplots uitgespeld wordt. En-toen-en-toen-en-toen promotie. Een ongewenste bijwerking van de informatierevolutie? Of denkt de Afdeling Marketing werkelijk dat we alles van een film willen afweten voordat we tot aanschaf van een kaartje overgaan? Dat veronderstelt een nauw gedefinieerde voorkeur (“Ik hou alleen van films die ergens over gaan”) in plaats van een open mind.

Wat de redenatie ook moge wezen, deze opgerekte samenvattingen hebben eenzelfde effect als een volgeplempt profiel op een datingsite: de overkill aan details vermorzelt iedere kans op verwondering. Daarbij laat de essentie van iets waardevols zich niet in informatie vatten, maar in stijl.

Het bizarre is dat de lange trailers ook voorafgaand aan de sneak vertoond worden. Terwijl juist sneakers niets van een nieuwe film willen afweten. Niet wat het genre is, niet wie de regisseur is, en al helemaal niet wie de hoofdrolspeler is. Voor hun part mogen alle filmrecensenten met een enkeltje HSL richting Elba.

Toch is er één naam die zelfs deze oogkleppers kunnen horen: Michael Shannon (The Iceman). Michael wie? Shannon is zo’n actor’s actor, een acteur die puur op kwaliteit carrière maakt. Moet ook wel, want hij oogt als een Poolse staalarbeider met obstipatie. Maar wat een uitstraling! Intens, brooding, gewelddadig, krachtig. Een ingehouden power waarmee hij iedere film brandmerkt, van Oscardarling Revolutionary Road tot off-off-Broadwayverfilming Bug tot cultfilm 13. Steeds weer die intense kop, steeds weer anders ingezet. Michael Shannon staat zowel voor kwaliteit als voor onvoorspelbaarheid.

En blijkbaar ook voor kassa, want hij krijgt steeds vaker hoofdrollen aangeboden. Nu in Take Shelter, een film over een man die denkt dat er een ramp op til staat en zijn familie daartegen wil beschermen. Een film waar je zo min mogelijk van af moet weten. Niet verder lezen dus.

Curtis is een normale man met een normaal leven. Opzichter bij een grondboorder, getrouwd met een lieve vrouw (Jessica Chastain) en vader van een allerliefste dochter. Maar sinds kort kampt deze normale man met abnormale dromen. Lucide nachtmerries over een natuurramp, met giftige gaswolk, wanhopige mensen en bijtende honden. De dromen lijken visioenen, maar hijzelf vreest schizofrenie, een erfenis van moeder. Niettemin geeft hij toe aan het apocalyptische voorgevoel. Hij koopt gasmaskers en sluit een onverantwoordelijke lening af om een schuilkelder in zijn tuin te bouwen. Niet verwonderlijk dat zijn manische gedrag huwelijk en baan op de proef stelt.

Een miljoen dollar heeft Take Shelter gekost. Van zo’n budget kun je niet eens een fatsoenlijke trailer snijden. Maar regisseur/scenarist Jeff Nichols heeft een dijk van een basis: een buitengewoon origineel verhaal met overtuigende personages. De droom van iedere cast en crew, die in dit geval dan ook voor een appel & een ei hebben meegewerkt. Daarbij is het verhaal zodanig opgebouwd dat je lange tijd niet weet welk genre het is. Science fiction, drama, horror - het kan alle kanten opgaan. De droom van iedere sneaker.

Toch zal Take Shelter die sneakers in twee kampen verdelen. Sommigen zullen lyrisch zijn over de sobere, bijna minimalistische stijl. Genieten van Shannons ongeschmierde spel en de hyperrealistische couleur locale. Anderen zullen zich, zeker het eerste uur, een beetje vervelen. Hunkeren naar actie en naar een filmster die aangenaam is om naar te kijken. Maar bovenal zullen zij Hollywoods magic touch missen, het sentiment dat misschien niet altijd even welriekend is maar o zo lekker aanvoelt.

In iedere geval zullen alle sneakers respect hebben voor deze film die gaat over waar alle films over willen gaan. Take Shelter geeft betekenis aan de platitude ‘integere kunst’. Nieuwsgierig? Bekijk met een gerust hart de trailer, want die geeft niets vrij van de onverwachte wendingen die deze ondefinieerbare no butgetter tot een bescheiden klassieker maken.

Take Shelter
Met hier en daar een bui