Echte Amerikanen martelen niet

De tijd dat Hollywood ongenuanceerde propagandafilms durfde te maken ligt ver achter ons: Rambo is ondenkbaar in het Clintontijdperk. Wat niet wil zeggen dat er geen foute films gemaakt worden, ze zijn alleen beter ingekleed.

Zo is regisseur Edward Zwick gespecialiseerd in politiek correct patriottisme. Hij maakte naam met ‘Glory’ over de rol van zwarte soldaten in de Amerikaanse burgeroorlog, en met ‘Courage under Fire’ over een vrouwelijke soldaat in de Golfoorlog. Door te focussen op minderheden weet hij zijn eigenlijk boodschap, American values gedrenkt in oorlogsheroïek, met een laagje sociaal engagement te camoufleren. Een effectieve methode, die hij perfectioneert in ‘The Siege’.

New York wordt geteisterd door Arabische terroristen. Ze eisen de vrijlating van hun geestelijk leider, een sjeik die de Heilige Oorlog predikt en ontvoerd is door de CIA. De terroristen blazen een bus en een school op, en als ook het hoofdkantoor van de FBI in puin ligt komt FBI-man Hubbard (Denzel Washington) in actie. Hij krijgt hulp van Midden Oosten spionne Elise (Anette Bening), maar de schurken blijken ongrijpbaar omdat ze onafhankelijk van elkaar opereren. Uiteindelijk moet Hubbard machteloos toezien hoe een megalomane Amerikaanse generaal (gastrol Bruce Willis) de staat van beleg afkondigt, razzia's houdt onder de Arabische bevolking en ze zelfs in kampen interneert.

De belangrijkste scène van The Siege is de kaping van de bus aan het begin: de kapers blazen zichzelf en een dozijn bejaarden op. Dit moet ons ervan overtuigen dat Arabische terroristen psychopaten zijn waarmee niet te onderhandelen valt. Oftewel een vrijbrief voor FBI-man Hubbard om ongeremd geweld te gebruiken. Shoot to kill, daar houdt het publiek van.

Maar regisseur Zwick wil koste wat kost voorkomen dat hij beticht wordt van reactionaire of racistische denkbeelden. Daarom koos hij voor een zwarte hoofdrolspeler, en castte hij een Arabier en een Aziaat in bijrollen. Bovendien laat hij Hubbard voortdurend tieren over het onrecht dat de Arabische gemeenschap wordt aangedaan. "De meeste Arabieren zijn prima geïntegreerd!"

Heel correct allemaal, maar slechts kapstok voor Zwicks ongezouten patriottistisme boodschap. Meest stuitend is het moment dat FBI-man Hubbard de generaal aantreft als deze een terrorist wil martelen om informatie los te krijgen over handlangers. Diep verontwaardigd begint Hubbard een ethische preek af te steken: "Marteling druist tegen alles in waar Amerika voor staat en bla bla bla."

Extra moeilijk te verteren omdat Hubbard - in tegenstelling tot de generaal - WEET dat de terrorist niemand kan verraden omdat hij onafhankelijk van andere terroristen opereert. Voor hem dus geen dilemma. Bovendien heeft hij enkele scènes terug zelf nog een verdachte bedreigd met marteling. Heel fout allemaal, maar storender is dat ‘The Siege’ de aandacht niet kan vasthouden. Na de loeispannende scène met de bus kakt de film in tot formule-niveau om in camp te ontaarden dankzij Bruce Willis' karikaturale generaal.