Het banale broertje van James Bond

Welbeschouwd was de James Bond-cyclus reeds lang voordat hij ingevroren werd een sluimerdood gestorven met de introductie van Indiana Jones. Regisseur Steven Spielberg, die indertijd gepasseerd was om de nieuwe Bond te verfilmen, sloeg met deze stoere en sexy archeoloog Roger Moore's melige imago aan diggelen.

Inmiddels is Spielbergs dynamische regiestijl al weer overtroffen door actiespecialisten als John McTiernan (‘Die Hard’), Renny Harlin (‘Cliffhanger’) en James Cameron (‘Terminator II’), maar deze technische virtuosen zijn er nooit in geslaagd een personage te introduceren met eenzelfde charisma als Connery's Bond of Fords Indiana Jones.

James Cameron heeft nu een onbeschaamde Bond-imitatie gemaakt met Arnold Schwarzenegger: 'True Lies'. ‘True Lies' is gebaseerd op een Franse komedie (‘La Totale’) en gaat over spion Harry (Arnold Schwarzenegger) die levensgevaarlijke klussen voor de overheid opknapt. Zijn vrouw (Jamie Lee Curtis) weet niet beter of Harry is een kleurloze vertegenwoordiger in computers die veel overuren maakt en weinig oog heeft voor zijn eega.

Ze is dan ook een gemakkelijke prooi voor versierder/fantast Simon (Bill Paxton) die zich voordoet als spion en haar wil 'inlijven' voor zijn 'opdracht'. Als Harry achter deze flirt komt, gaat hij zijn vrouw bespioneren en raakt ze onbedoeld betrokken bij Harry's echte spionnenleven dat vol zit met Arabische terroristen en gestolen kernkoppen.

‘True Lies’ is het meest indrukwekkende spionnenspektakel tot nu toe: een bruisende actieregie en een regen aan special effects waar geen enkele Bond-film aan kan tippen. De vraag is echter of zo'n kolk van adrenaline de tand des tijds even goed zal doorstaan als de Sean Connery/Bondklassiekers - de impact van actie en special effects is zeer vergankelijk terwijl de Bond-klassiekers kunnen teren op Connery's humor en charisma.

Nu zit er in ‘True Lies’ voldoende - én geslaagde - humor, maar die wordt voornamelijk verzorgd door Schwarzeneggers hulpje, gespeeld door Tom Arnold (tekstschrijver van de televisieserie Roseanne). De Oostenrijkse Eik zelf komt nogal hulpeloos over zonder zijn beroemde, inmiddels tot camp verworden one liners uit 'Terminator II' ("Hasta la vista, baby!") en lijkt, nu hij zijn steroïdenmassa in een smoking heeft moeten proppen, meer op een aap in een confectiepak dan op een gentleman met license to kill.

Kortom: Schwarzenegger kan dan een record van 27 miljoen gulden voor zijn kasmagnetisme gekregen hebben, hij kan nog niet in de schaduw staan van Connery. En moet dat ook niet proberen.

Wat 'True Lies' gemeen heeft met de Bondcyclus, is de onverbloemde propaganda: de Russische en Oostduitse schurken hebben plaatsgemaakt voor eigentijdse terroristen uit Irak. De Arabische Liga was hier ziedend over, maar in wezen zijn de stereotypen te karikaturaal om er aanstoot aan te nemen.

Stuitender vond ik de manier waarop Harry zijn vrouw tijdens een verhoor behandelt. Hij verdenkt haar van overspel en ondervraagt haar, met een vervormde stem en vanachter een ondoorzichtig scherm, over haar seksleven. Het verhoor werkt even op de lachspieren, maar wanneer Harry haar tot huilens toe doorzaagt krijgt de scène een pervers, vernederend karakter. Dat had een gentleman als Bond nooit gegaan - die was gewoon met haar naar bed gegaan.